Presidenti serb
Vuçiqit iu deshën 10 sekonda për t’iu përgjigjur pyetjes së një gazetari për Tajvanin që Serbisë do t’i kushtojë shtrenjtë në Perëndim
Kur ish-zëdhënësi presidencial i Tajvanit Kolas Jotaka po shihte intervistën e fundit të Tucker Carlson me presidentin rus Vladimir Putin, ai u godit nga mendimi se Putini dhe Presidenti kinez Xi Jinping janë njësoj në atë që ata të dy besojnë se përfaqësojnë fuqinë e vjetër perandorake në vendet e tyre dhe se ata u zgjodhën udhëheqës që mund të mbrojnë territoret e tyre nga fuqitë e huaja dhe duan të qëndrojnë në pushtet përgjithmonë.
Xi Jinping beson se Tajvani është pjesë e territorit kinez dhe ai nuk devijon nga ky pozicion. Vladimir Putin mendon të njëjtën gjë për Ukrainën. Ndërkohë ka ndodhur një intervistë tjetër, ajo e presidentit serb Aleksandar Vuçiq, në të cilën shprehimisht ka thënë se “Tajvani është Kinë”, transmeton Ballkani.info.
Çfarë shpjegoi Vuçiq në 10 sekonda
“Tajvani është Kinë, dhe varet nga ju se çfarë, kur, si do ta bëni atë, pikë. Ju i merrni vendimet tuaja. Dhe gjithmonë do të merrni mbështetje nga Serbia”, tha Vuçiq për Kanalin Informativ të Rrjetit Global Televizioni kinez në pronësi shtetërore. Paraprakisht ai i tha gazetarit se nuk i duhen më shumë se 10 sekonda për të shpjeguar qëndrimin e tij për këtë çështje.
Është një nënvlerësim të thuhet se fjalët e Vuçiqit shkaktuan stuhi në komunitetin ndërkombëtar, duke pasur parasysh se Kina vazhdimisht kërcënon Tajvanin me ndërhyrje ushtarake. Para kësaj, ai njoftoi ardhjen e një “miku të madh serb” në Beograd. Bëhet fjalë, logjikisht, për Xi Jinping, njeriun që pretendon Tajvanin fqinj.
“Dhe tani dua të them publikisht para të gjithëve se kam marrë konfirmimin në një bisedë me drejtorin e madh kinez dhe ministrin e jashtëm Wangi, por nuk mund të flas ende për datat, që këtë vit, në vitin e drurit dragon, vendi ynë do të vizitohet një mik i sinqertë dhe një lider i madh, jo vetëm i Republikës Popullore të Kinës, por do të thosha një nga liderët më të rëndësishëm botërorë, miku ynë i sinqertë të cilin duam ta presim në atmosferën më të mirë dhe në mënyra më e bukur e mundshme, Xi Jinping”, tha Vuçiq.
Ndërsa Kina gjithnjë e më shumë thekson çështjen e ditës kur Pekini dhe Tajvani do të bashkohen, kjo ka inkurajuar shumë analistë të krahasojnë deklaratat dhe dëshirat e presidentit kinez Xi Jinping dhe homologut të tij rus Vladimir Putin. Njëri pretendon Tajvanin dhe tjetri Ukrainën dhe tashmë ka nisur një luftë.
Jotaka vlerëson se pushtimi i Ukrainës nga Putini dhe retorika e Xi për Tajvanin janë të tmerrshme.
“Pa kuptim apo jo, pushtimi brutal i Putinit në Ukrainë është tani në vitin e tij të tretë, duke kushtuar dhjetëra mijëra jetë dhe qindra miliarda dollarë – dhe numërimi vazhdon”, tha ai për CNN.
Në një intervistë me Tucker Carlson, Putin e justifikoi agresionin e tij ushtarak kundër Ukrainës, pjesërisht duke përmendur ankesat historike dhe nacionalizmin. Arsyetimi i tij pasqyron gjithashtu narrativën e liderit kinez Xi Jinping.
“Ajo që shohim është se Kina dhe Rusia po afrohen gjithnjë e më shumë. Pra, sigurisht, nëse presidenti Putin fiton në Ukrainë, nuk është vetëm një sfidë për ukrainasit, por i dërgon një mesazh jo vetëm Putinit, por Xi-së se kur përdorin forcën ushtarake, ata marrin atë që duan. Ajo që po ndodh sot në Ukrainë mund të ndodhë nesër në Tajvan,” beson ai.
Partia Komuniste në pushtet e Kinës thotë se demokracia vetëqeverisëse e Tajvanit është pjesë e territorit të saj, pavarësisht se kurrë nuk e ka kontrolluar atë, dhe është zotuar se do të pushtojë ishullin, nëse është e nevojshme me forcë. Kina e ka kundërshtuar krahasimin Tajvan-Ukrainë, duke theksuar se vetëm disa vende e njohin sovranitetin e ishullit.
Por shqetësimet për paralelet e mundshme midis Tajvanit dhe Ukrainës janë rritur nga veprimet e Kinës dhe përgjigja e Xi-së. Përkatësisht, Pekini refuzoi të dënojë pushtimin e Ukrainës, pavarësisht se pretendon se mbështet integritetin territorial të vendeve sipas normave ndërkombëtare. Kina gjithashtu ka pretenduar të jetë neutrale në konflikt, por ka vazhduar të forcojë lidhjet e saj ekonomike, strategjike dhe diplomatike me Rusinë, duke u bërë një mjet kryesor shpëtimi për ekonominë e goditur nga sanksionet.
Uniteti i Putinit dhe Xi
Analistët thonë se opinioni publik ka më pak rëndësi për liderët si Putini dhe Xi, të cilët kanë arritur të konsolidojnë pushtetin pothuajse absolut duke shtypur mospajtimin, duke kontrolluar rrjedhën e informacionit dhe duke shtypur kërcënimet e mundshme.
Për Putinin, lidhjet historike të Ukrainës me Rusinë janë të rrënjosura thellë në shekuj të historisë së përbashkët, shkëmbimeve kulturore dhe aleancave politike – mjaftueshëm për të justifikuar përfshirjen e saj në sferën e ndikimit të Rusisë. Ukraina, edhe pse dikur pjesë e Bashkimit Sovjetik, ka një histori të gjatë dhe komplekse që përfshin periudha të pavarësisë dhe sundimit të huaj.
Në mënyrë të ngjashme, Xi ka lidhur “ribashkimin” me Tajvanin në strategjinë e tij gjithëpërfshirëse për “përtëritjen kombëtare të Kinës”.
Tajvani dhe dëshirat e tij
I banuar nga njerëz indigjenë për mijëra vjet, Tajvani u aneksua në 1683 nga dinastia Qing, e cila sundoi ishullin për më shumë se 200 vjet – pa e kontrolluar plotësisht atë – përpara se t’ia jepte Japonisë Perandorake në 1895.
Ishulli mbeti një koloni japoneze për gjysmë shekulli deri në fund të Luftës së Dytë Botërore, kur u vu nën kontrollin e qeverisë nacionaliste në pushtet të Kinës. /Ballkani.info/
