Ekspertët: As 100 milionët e Vuçiqit nuk e zgjidhin mungesën e lindjeve në Serbi
“Ne do të shikojmë gjatë vitit t’u japim më shumë të drejta nënave dhe grave shtatzëna. Këto janë para të mëdha, nga 80 deri në 100 milionë euro”, tha Aleksandar Vuçiq, president i Serbisë, duke iu drejtuar publikut për herë të parë këtë vit.
“Le të dalim me një program shtesë, qoftë edhe për të pasur më shumë fëmijë”, tha ai.
Edhe para Vitit të Ri, ministrja përgjegjëse për përkujdesjen ndaj familjes, Darija Kisiq, doli me një plan masash për të inkurajuar gratë në Serbi për të lindur.
Gjegjësisht, siç ka paralajmëruar ajo, pushimi i lehonisë duhet të zgjatet nga 12 në 15 muaj, apo në 18 muaj për gratë që kanë sjellë në jetë fëmijën e dytë. Leja për t’u kujdesur për fëmijën e tretë zgjat dy vjet, shkruan “Danas”.
Vuçiq gjithashtu deklaroi të mërkurën në mbrëmje se “ndryshimet e ligjit do të pasojnë në mars, maj, shtator”, dhe me këtë rast Shoqata e Nënave për Ligjin tha se ka ndryshime që nuk kërkojnë ndarje të mëdha nga buxheti dhe që mund të të zbatohet relativisht shpejt.
“Presim miratimin e atyre masave që kanë të bëjnë me sipërmarrësit e maternitetit dhe disa vendime nuk mund të shtyhen deri në shtator, sepse në dhjetor Gjykata Kushtetuese ka marrë vendim për anulimin e nenit 17, paragrafit 4 të Ligjit për mbështetjen financiare të familjeve me fëmijë, dhe ai vendim do të publikohet në Fletoren Zyrtare që do të botohet në muajin maj. Deri atëherë Kuvendi ynë duhet ta ndryshojë këtë ligj”, thotë Tatjana Macura nga Shoqata “Nënat janë Ligji”.
Konkretisht, në dhjetor, Gjykata Kushtetuese e cilësoi një dispozitë tjetër të këtij ligji jokushtetues, në mënyrë që gratë sipërmarrëse dhe ato me kontrata fleksibël të kenë së shpejti të drejtën e një pushimi më të gjatë nga puna pas lindjes.
Nëse, siç thotë ajo, merret vendimi për zgjatjen e pushimit të lehonisë për tre apo gjashtë muaj, atëherë kjo e detyron shtetin të paguajë disa dëmshpërblime, të cilat do të merren edhe nga buxheti.
“Të gjitha këto ndryshime nuk mund të jenë të lira. Por qëllimi i të gjitha përpjekjeve tona – përveç përpjekjes për t’u shpjeguar njerëzve se këto janë në thelb probleme demografike – është se shteti duhet të ndajë një përqindje më të madhe të PBB-së në mënyrë që të zgjerojë fushën e masave që inkurajojnë ata që duan që fëmijët t’i kenë ato”, thekson Macura.
Kur bëhet fjalë për të drejtat që kanë prindërit këtu dhe në disa vende të tjera fqinje, ajo vëren se Serbia sigurisht nuk është në fund të shkallës në këtë kuptim, por vëren se kjo duhet trajtuar më kuptimplotë dhe më thellë, sepse kjo është nga të paktat fusha ku shteti duhet të merret me të, sepse nëse nuk e bën do të ketë pasoja të mëdha për brezat që do të vijnë.
Nataliteti nuk është problemi, është migrimi
Këta janë disa shembuj, sigurisht në praktikë Serbia është larg nga më e keqja kur bëhet fjalë për të drejtat që kanë gratë në rast të pushimit të lehonisë. Megjithatë, masat e paraqitura nga Qeveria dhe ndryshimet në ligj, të cilat, siç janë dakord të gjithë, janë të nevojshme, nuk do ta zgjidhin problemin thelbësor – që është plakja e popullsisë.
“Masat tona të popullsisë janë më së shpeshti pronatale, ne zakonisht kërkojmë të rrisim lindshmërinë, por nga përvoja evropiane e Suedisë, Britanisë apo Francës, të cilat kishin investime afatgjata dhe megjithatë nuk arritën të rrisin ndjeshëm shkallën e lindjeve, shohim se kjo nuk është shumë e lehtë”, thotë demografi Ivan Marinkoviq.
Në pjesën e zhvilluar të botës, ku gratë janë pjesëmarrëse të barabarta në aktivitetin ekonomik, ku arsimi është njëlloj i aksesueshëm për të gjithë dhe kudo ka arritje pozitive të shoqërisë, vëren ai, numri i dëshiruar i fëmijëve është i kufizuar në dy dhe niveli i arritur. shpesh është më pak se kaq.
“Problemi që kemi me numrin e pamjaftueshëm të lindjeve daton nga mesi i shekullit të 20-të dhe as atëherë nuk kemi pasur lindje të mjaftueshme, por për shkak të popullatës së re, shtimin e parë negativ natyror e kemi pasur vetëm katër dekada më vonë, në vitin 1992. Pra, çfarëdo mase që marrim për të rritur natalitetin, e cila nuk është e mundur apo reale, nuk mund ta përmirësojmë ndjeshëm situatën”, thekson Marinkoviq.
Sipas tij, problemi më i madh për Serbinë ishte emigracioni, pasi demografët vlerësonin se 15 deri në 20 mijë njerëz më shumë largohen nga vendi se sa vijnë në vend.
“Kjo do të thotë se në nivelin e 10 viteve, ndërmjet dy regjistrimeve, largohen edhe 200 mijë persona të tjerë, por ne do të presim rezultatet përfundimtare për të parë nëse është kështu”, vëren ai. /Ballkani.info/
