Trazirat e marsit
Rrëfimi për viktimat e trazirave të marsit
Egzon Deliu, Avni dhe Florent Veseli, janë tre fëmijët që u mbytën në lumin Ibër në fshatin Çabër të Zubin Potokut. Të tre ranë në lumë, pasi sipas rrëfimit të të mbijetuarit Fitim Veseli, u ndoqën me një qen nga një grup i serbëve. 20 vjet pas, familjarët e viktimave e kanë akomat vështirë të rrëfejnë atë që përjetuan.
Dy dekada pas, Zaim Deliu i ka të freskëta momentet, kur e morri lajmin se djali i tij, Egzoni, kishte rënë në lumin pranë shtëpisë.
Ngjarja kishte ndodhur në Çabër, fshatin e vetëm shqiptar në Zubin Potok.
“Djali im me dy të tjerë e gjetën vdekjen në lum, kurse Fitimi ka shpëtu. Ka shku tek mixha i tij, tek disa kushërinjë. Ia kanë kthy shpirtin me shumë vështirësi, sepse ka qenë shumë i lodhur prej atyre hjekave, se edhe ju ka mbytë vëllau. Edhe ai ka tregu qysh ka ndodhë rasti. Jemi qu, jemi dal. Më së pari e kemi gjetë kufomën e djalit tim, atë natë,” u shpreh babai i Egzon Deliut, Zaim Deliu.
Për shkak se tragjedia ndodhi në lokacion ku jetonin shqiptarë dhe serbë, ngjarja shpejtë morri një ngjyrim etnik.
Fitim Veseli ishte i mbijetuari i vetëm. Ai kishte dhënë disa deklarata në disa televizione, ku tregonte se si një grup i serbëve me një qen i kishin kanosur ata.
“Prej lart janë lëshu dy djem të rinjë me qen, edhe ju kanë vërsulë. Këta e kanë pa që lumi është shumë i madh, me hy në lum i pret vdekja, por edhe me i pritë nuk kanë guxu se kanë qenë fëmijë që e kanë përjetu luftën. Edhe ja kanë mësu lumit, kështu që djali jem me dy të tjerë e gjetën vdekjen në lum, kurse Fitimi ka shpëtu,” tha Deliu.
Kjo do të mjaftonte, që në Kosovë të nisnin protesta, të cilat më pas do të njiheshin si “Trazirat e marsit”.
Në to, jetën e humbën dy vëllezër të Asllan Elshanit.
“Në ora dy, përafërsisht dy i kam taku dy vëllezërit aty, nuk kam mujtë më herët se kallabllak shumë. Po i them vëllait të madh kthehu ti se veç sa je dal prej burgut. Se vëllau i madh ishte shtatë vjet në burg, duke sjellë armatim e kanë zënë dhe shtatë vjet i ka mbajt burg. Dul prej burgut, i thashë bile ti kthehu tek gruaja tek çikat, jo tha se nuk kam mujtë me bo kurrgjë për Kosovë. Rashë tha herët në burg, e po du me e shliru edhe këtë pjesë unë,” tha Asllan Elshani, Vëllai i dy të vrarëve në trazirat e marsit
Në këto trazira 20 persona mbetën të vrarë. Qindra të tjerë të plagosur.
Dhuna do ta ndalej tek kur Zaim Deliu morri forcën që t’i drejtohej popullit me disa fjalë.
“Ju kam thënë populli im i vuajtur, i dashur e i respektuar, për hirë të situatës, për hirë të Kosovës, ju lutem ndaluni dhe kthehuni të gjithë nëpër shtëpitë e veta, sepse po na kanoset një rrezik i madh… I jam lutë popullit në mënyrën më të sinqertë shpirtërore dhe populli më ka dëgju, janë ndal dhe kanë ardhë përsëri gjërat në vend të vetin,” shtoi Zaim Deliu.
