Çfarë masa kishte marrë Këshilli i Evropës pas sulmit të familjes Jashari nga forcat serbe?

Më shumë se një muaj pasi forcat serbe kishin sulmuar familjen Jashari, ku kishin rënë historikisht 59 anëtarë të kësaj familje, Këshilli i Evropës kishte dalë me një raport në lidhje me gjendjen në Kosovës, në të cilin ishin të propozuar disa hapa konkret që mund të çonin drejtë zgjidhjes finale.

Në vijim janë të paraqitura qëndrimet e Komisionit për Çështje Politike, të Këshillit të Evropës, të publikuara me 22 prill 1998.

1. Zhvillimet e fundit politike në Republikën Federale të Jugosllavisë- dhe në veçanti situata në Kosovë- paraqesin kërcënim për stabilitetin e vendit dhe të rajonit të Ballkanit në tërësi.

2. Kuvendi është i shqetësuar për ndikimin në rritje e sipër të ekstremistëve politikë në Republikën Federale të Jugosllavisë, siç tregohet nga pjesëmarrja e Partisë Radikale Serbe të z. Sheshel në Qeverinë e re Serbe.

3. Kuvendi shpreh keqardhje për shtypjen e autoriteteve jugosllave kundrejt mediave, që përpiqen objektivisht të raportojnë për situatën në Kosovë, përkatësisht dhunën e përdorur nga policia ndaj mediave të pavarura vendase dhe gazetarëve të huaj që mbulojnë ngjarjet në Kosovë dhe kërcënimet me ndjekje penale.

4. Kuvendi rikonfirmon qëndrimin e tij se, pa paragjykuar rezultatin e negociatave, një zgjidhje afatgjatë për krizën në Kosovë mund të gjendet vetëm në bazë të një zgjidhjeje të dakorduar reciprokisht. Kuvendi beson se zgjidhja mund të jetë autonomia më e madhe për Kosovën, në kuadër të Republikës Federale të Jugosllavisë të reformuar në mënyrë demokratike. Një autonomi e tillë duhet të garantojë respektimin e të drejtave të të gjitha grupeve etnike në Kosovë. Kuvendi përsërit thirrjen e tij për fillim të menjëhershëm të negociatave të pakushtëzuara.

5. Ai mirëpret fillimin e zbatimit  të marrëveshjes për arsimin e vitit 1996, e cila duhet të kontribuojë në një klimë më të favorshme politike për çdo dialogë të ardhshëm.

6. Kuvendi mirëpret konstituimin e delegacionit të Qeverisë së Serbisë, i cili përfshin të dërguarin special të Presidentit Millosheviq, për bisedime me përfaqësuesit e komunitetit shqiptar të Kosovës. Delegacioni duhet të autorizohet që të diskutojë zgjidhje që shkojnë përtej Kushtetutës ekzistuese serbe. Komuniteti ndërkombëtar duhet të përfaqësohet në këto bisedime.

7. Kuvendi gjithashtu mirëpret krijimin e një ekipi negociator që përfaqëson komunitetin shqiptar të Kosovës. Ajo menjëherë duhet të pranojë të hapë bisedimet me autoritetet e Beogradit.

8. Kuvendi përsërit ofertën e tij për të ndihmuar në kontaktet ndërmjet autoriteteve jugosllave dhe përfaqësuesve të komunitetit shqiptar të Kosovës. Këshilli i Evropës ka ekspertizë të konsiderueshme në fushat përkatëse, si të drejtat e njeriut, të drejtat e pakicave, arsimi dhe media, të cilat mund t’i vërë në dispozicion të palëve, përcjell Insajderi.

9. Kuvendi konsideron se referendumi i vendosur nga Kuvendi i Serbisë, pas propozimit të Presidentit Millosheviq, për pranueshmërinë e ndërmjetësimit të huaj nuk i kontribuon zgjidhjes së krizës së Kosovës. Autoritetet jugosllave duhet të përmbushin kërkesat e bashkësisë ndërkombëtare, duke përfshirë misionin e z. Felipe González në emër të OSBE-së dhe Bashkimit Evropian.

10. Kuvendi miraton plotësisht Rezolutën 1160 të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara për krizën në Kosovë, të miratuar më 31 mars 1998. Në dritën e kërkesës së Republikës Federale të Jugosllavisë për anëtarësim në Këshillin e Evropës, Këshilli i Evropës duhet të përfshihet në konsultimet ndërmjet Kombeve të Bashkuara, Grupit të Kontaktit, OSBE-së dhe Bashkimit Evropian.

11. Asambleja merr parasysh kërkesën e Qeverisë Jugosllave për anëtarësim në Këshillin e Evropës të datës 18 mars 1998. Megjithatë, kjo kërkesë mund të shqyrtohet vetëm nëse Republika Federale e Jugosllavisë respekton parimet dhe vlerat mbi të cilat bazohet Këshilli i Evropës, dhe përputhet me kërkesat e bashkësisë ndërkombëtare, veçanërisht në lidhje me Kosovën.

12. Kuvendi u bën thirrje autoriteteve të Republikës Federale të Jugosllavisë që:

12.1. të fuqizojë delegacionin për bisedime me komunitetin shqiptar të Kosovës për të diskutuar të gjitha opsionet për autonominë e Kosovës në kuadër të Republikës Federale të Jugosllavisë;

12.2. bien dakord për praninë e një përfaqësuesi  për të lehtësuar bisedimet;

12.3. të pajtohen me kërkesat e tjera të bashkësisë ndërkombëtare në lidhje me Kosovën dhe reformat demokratike në vend, siç thuhet  në dokumentet përkatëse të Kombeve të Bashkuara, OSBE-së, Bashkimit Evropian, Grupit të Kontaktit dhe Këshillit të Evropës.

13. Kuvendi i bën thirrje lidershipit të shqiptarëve të Kosovës:

13.1. të dënojnë dhe të bëjnë çmos për të parandaluar përdorimin e dhunës dhe trafikimit të armëve;

13.2. për të hyrë në bisedime me delegacionin e qeverisë serbe dhe të dërguarin special të presidentit Millosheviq.

14. Kuvendi i rekomandon Komitetit të Ministrave:

14.1. të vazhdojë të merret me situatën në Kosovë si çështje prioritare në kuadër të dialogut të saj politik;

15.2. të verifikojë, në veçanti, zbatimin e mëtutjeshëm të marrëveshjes për arsimin në lidhje me Kosovën;

15.3. të shqyrtojë, në koordinim të ngushtë me Kombet e Bashkuara, OSBE-në, Bashkimin Evropian dhe Grupin e Kontaktit, mënyrat në të cilat Këshilli i Evropës mund të lehtësojë kontaktet dhe të ndihmojë në bisedimet ndërmjet autoriteteve jugosllave dhe komunitetit shqiptar të Kosovës;

15.4. u bëjnë thirrje të dyja palëve të sigurojnë zbatimin e çdo marrëveshjeje të arritur;

16.5. të vendosë për vazhdimin që do t’i jepet kërkesës jugosllave për anëtarësim në Këshillin e Evropës në dritën e progresit të bërë nga autoritetet e Republikës Federale të Jugosllavisë në përmbushjen e kërkesave të bashkësisë ndërkombëtare, veçanërisht në lidhje me Kosovën.

17. Kuvendi vendos të mbetet aktivisht i kapur për këtë çështje dhe të dërgojë një delegacion për të vizituar Beogradin, Prishtinën dhe Podgoricën sa më shpejt të jetë e mundur.