Izraeli-Palestina

Kjo luftë nuk do ta zgjidhë konfliktin Izrael-Palestinë

Fundjavën e kaluar, Sekretari amerikan i Shtetit, Antony Blinken, vizitoi Izraelin, Jordaninë (për t’u takuar me ministrat e jashtëm arabë), Ramallah (që ndodhet në Bregun Perëndimor), Irakun dhe Turqinë.

Me luftën midis Izraelit dhe Hamasit që tani hyn në javën e saj të gjashtë, diplomacia amerikane ka filluar me shpejtësi.

Ndërsa Blinken punon për të siguruar ndihmë humanitare për banorët e Gazës, ai ka sinjalizuar se ku ai dhe Shtëpia e Bardhë do të dëshironin të shkonin pasi të ndalonin luftimet.

Një Autoritet Palestinez i “rigjallëruar” (PA) që do të administronte Bregun Perëndimor dhe Gazën dhe një forcë e përkohshme ndërkombëtare për të ndihmuar në sigurimin e sigurisë në këtë të fundit.

Këto ide janë ndoshta të vetmet që kënaqin shqetësimet politike, diplomatike dhe gjeo-strategjike të SHBA-ve, si dhe ato të disa qeverive arabe.

Megjithatë ata kanë gjasa të dështojnë.

Administrata e Biden-it po hyn në një rrugë që e shmangu me kujdes gjatë tre viteve të para – dhe për arsye të mira.

Tani do të zbulojë se, pavarësisht përpjekjeve, kur të përfundojë lufta midis Izraelit dhe Hamasit, rajoni do të duket më shumë si një version i status quo-së që ekzistonte më 6 tetor sesa një Lindje e Mesme e re.

Ndërsa Blinken përshkoi Lindjen e Mesme, ai dukej se e kishte mendjen se kjo luftë është një ngjarje që ndryshon paradigmën.

Megjithatë, kjo është një shpresë e pavend.

Pa dyshim se ka një vend për diplomacinë amerikane në konflikt, por Sekretari i Shtetit po i afrohet asaj me një sërë supozimesh – në lidhje me efektet e mundshme të luftës në politikën izraelite dhe palestineze, interesat e aktorëve rajonalë dhe ndikimin e Washingtonit – që janë me të meta.

Nuk është një supozim i keq që ditët e kryeministrit izraelit, Benjamin Netanyahu, janë të numëruara.

Ai kryesoi dështimin e vetëm më të madh të sigurisë në historinë e Izraelit, i cili minoi të gjithë logjikën e qëndrimit të tij të gjatë si udhëheqës i vendit.

Netanyahu u tha izraelitëve se ai ishte në mënyrë unike në gjendje t’u siguronte atyre sigurinë dhe normalitetin që ata dëshironin aq shumë.

Do të ishte një demonstrim i jashtëzakonshëm i aftësive politike që ai t’i mbijetonte kësaj krize.

Por rënia e tij e mundshme politike nuk paraqet ringjalljen e kampit të paqes izraelite.

Edhe përpara se Hamasi të vriste rreth 1 mijë e 400 izraelitë më 7 tetor, flamurtarët e zgjidhjes me dy shtete ishin bërë aktorë politikë margjinalë.

Por duket e mundshme që pasi Hamasi i shkaktoi kaq shumë vdekje dhe shkatërrim Izraelit, izraelitët do të kundërshtojnë përsëri ata që bëjnë një bashkëjetesë paqësore me palestinezët.

Një qeveri e pasluftës mund të përfundojë shumë mirë si një koalicion i qendrës së djathtë më pak nga Netanyahu.

E gjithë kjo sugjeron se nëse Blinken dhe këshilltarët e tij besojnë se mund të ringjallin zgjidhjen me dy shtete, atëherë ata keqkuptojnë politikën izraelite.

Në qendër të qasjes së ditës pas SHBA-ve është rehabilitimi i Autoritetit Palestinez që ai të marrë përgjegjësinë për Rripin e Gazës edhe një herë.

Megjithatë, nuk është aspak e qartë se çfarë do të thotë në praktikë qëllimi i rivitalizimit të PA-së.

Derdhja e parave dhe e armëve në arkat e presidentit, Mahmoud Abbas, e ka ndihmuar atë të ndërtojë një shtet të korruptuar të sigurisë kombëtare.

Ndoshta Blinken synon që të ketë zgjedhje të reja në territoret palestineze.

Megjithatë Abbas mund të humbasë, prandaj PA nuk ka mbajtur zgjedhje parlamentare që nga viti 2006, kur fraksioni i tij—Fatah—humbi ndaj Hamasit.

Edhe nëse Abbas mund të kapërcejë korrupsionin, mosfunksionimin dhe mungesën e legjitimitetit me ndihmën e SHBA-ve, nuk ka gjasa që ai të donte të ishte prokonsulli SHBA-Izrael në Gaza.

Me sa duket, Shtetet e Bashkuara do të angazhojnë të ashtuquajturin komunitet ndërkombëtar për të ndihmuar Autoritetin Palestinez të ngrihet në këmbë.

Ky nuk është një mendim i keq, por Washingtoni ka nevojë për partnerë të gatshëm – dhe asnjë lider në Evropë, Azi, Lindjen e Mesme, Amerikën Latine apo Afrikë nuk e ka ngritur dorën për të ndihmuar ose në sigurimin e sigurisë në Gaza pas luftës ose për të ndihmuar në riaktivizimin e PA-së.

Është pothuajse e sigurt se do të ketë një konferencë në Gjenevë ose Stamboll, ku vendet do të zotohen miliarda dollarë për rindërtimin e Gazës – shumica e të cilave nuk do të mbërrijnë kurrë.

Por mos prisni që trupat e huaja të materializohen për të ruajtur paqen.

Evropianët do të rezistojnë nga frika, egjiptianët do të tërhiqen sepse nuk duan të jenë përgjegjës për Gazën dhe pjesa tjetër e botës arabe i mungon kapaciteti për një mision kaq të rëndësishëm.

Dikush mund të imagjinojë se presidenti turk, Recep Tayyip Erdogan, mund të ofrojë në mënyrë dramatike trupa turke, duke pretenduar përgjegjësinë historike dhe solidaritetin mysliman, por izraelitët nuk do të bien dakord kurrë për madhërimin e Erdoganit në kurriz të tyre.

Le të luajmë një eksperiment mendimi.

Të pezullojmë realitetin dhe të supozojmë se Shtetet e Bashkuara mund të rinovojnë PA-në, vendet evropiane dhe arabe rriten me forca paqeruajtëse për Gazën dhe izraelitët krijojnë një koalicion të moderuar centrist.

Ky do të ishte një lajm i mirë, por bazat e konfliktit mes izraelitëve dhe palestinezëve do të mbeten.

Izraelitët ende nuk do të duan të ndajnë Jerusalemin, ata nuk do të pranojnë refugjatë palestinezë në mesin e tyre dhe nuk do të pranojnë të jetojnë brenda kufijve të vendosur më 4 qershor 1967, në fund të Luftës Arabo-Izraelite të atij viti.

Nga ana e tyre, palestinezët nuk do të heqin dorë nga një kryeqytet në Jerusalem, nuk mund të braktisin çështjen e refugjatëve dhe duhet të kenë një shtet territorialisht të afërt dhe plotësisht sovran.

Nuk ka asgjë në lidhje me luftën në Gaza që do të inkurajojë izraelitët dhe palestinezët për të ndryshuar këto pozicione.

Bota pret gjithmonë që të dy palët të ecin drejt në humnerë dhe të tërhiqen, por në vend të kësaj ata gjithmonë bashkojnë duart dhe kërcejnë.

Oreksi për shkatërrim që ka ndodhur në Izrael dhe Gaza gjatë muajit të kaluar pasqyron faktin se konflikti themelor midis Izraelit dhe palestinezëve nuk është ende i pjekur për zgjidhje.

Dhe ka pak arsye për të besuar se kur të përfundojë raundi aktual i luftimeve, situata do të jetë më e favorshme për diplomacinë.

Hamasi duhet të mos humbasë, dhe edhe nëse e bën, ai do t’i ketë djegur kredencialet e tij të rezistencës deri në atë masë sa kostoja e konfliktit do t’ia vlejë krerëve të grupit.

Izraelitët janë të gjakosur, por jo aq sa për të kërkuar një rrugë tjetër.

Kjo është veçanërisht e vërtetë për sa kohë që grupi militant Hezbollah me bazë në Liban ulet mënjanë dhe gjuan Izraelin pa shkaktuar një luftë në shkallë të gjerë.

Është e vërtetë që lufta Izrael-Hamas duket kataklizmike, por nuk është një ngjarje që ndryshon paradigmë si paqja egjiptio-izraelite, fundi i Luftës së Ftohtë ose sulmet terroriste të 11 shtatorit 2001.

Ajo do të mbetet si më parë: e pazgjidhshme.