Izrael-Hamas

Bilanci i tre muajve të luftës Izrael-Hamas

Tre muaj luftë në Lindjen e Mesme.

Sulmi i egër nga Hamasi më 7 tetor provokoi një reagim shumë të ashpër nga Izraeli.

Një konflikt brutal që dukej i përqendruar në Gaza, më pas prodhoi goditje sizmike nga Bregu Perëndimor në Liban, Siri, Bagdad dhe Detin e Kuq, ku rebelët pro-iranianë Houthi sulmojnë forcat ushtarake amerikane, por edhe trafikun detar tregtar.

A po shkojmë drejt një lufte rajonale pavarësisht nga të gjitha përpjekjet, veçanërisht ato amerikane, për të kufizuar konfliktin?

Sapo u kthye nga një udhëtim në Antarktik, themeluesi dhe kreu i Eurasia Ian Bremmer nuk e fsheh pesimizmin e tij.

“Si politolog, admiroja modelin e qeverisjes të krijuar nga të gjitha vendet e botës, dhe mbi të gjitha nga fuqitë e mëdha, në atë kontinent të ngrirë: vendi i parë ku sovjetikët dhe amerikanët përfunduan një marrëveshje për kontrollin e armëve, qysh më herët. 1959”.

“Që atëherë”, vijon ai – “traktatet, të cilat kanë të bëjnë gjithashtu me Kinën dhe vendet e tjera, janë rinovuar gjithmonë”.

Dhe se kjo do të qëndrojë në fuqi deri në vitin 2048. “Edhe për një çerek shekulli nuk do të duhet të shqetësohemi për këtë pjesë të planetit: të jashtëzakonshme”.

“Ishte bukur të udhëtoje nëpër baza në vende të ndryshme të ndara nga konflikte të ashpra – baza ruse, amerikane, kineze – pa pasur kurrë asnjë problem: ne flasim vetëm për shkencën. Është bukur të kalosh nga bota kaotike në një vend paqeje ku ne punojmë së bashku për të ruajtur një të mirë të përbashkët. E kundërta e plotë e asaj që po ndodh në Lindjen e Mesme, ku nuk ka më vetëm konfliktin Izrael-Hamas: shpërthimet potencialisht shpërthyese po shumohen”, shton ai.

Pas vrasjes së numrit dy të Hamasit në Bejrut, ekzistonte frika e një shtrirjeje të konfliktit në Liban, por ekspertë si Cliff Kupchan, kanë thënë se ishin të bindur se Irani, megjithëse i përkushtuar për të mbajtur tensionin e lartë me Izraelin dhe SHBA-të, nuk duan një luftë të vërtetë, nuk duan përfshirje të drejtpërdrejtë në konflikte.

“Është kështu: as Teherani, as Emiratet apo sauditët nuk kanë interes të shohin rajonin të shkatërruar nga një luftë e vërtetë, por ka shumë siguresa të tjera që mund të marrin flakë. Le të bëjmë një krahasim me luftën në Ukrainë: dy vjet pas pushtimit rus, ai konflikt, sado i përgjakshëm, mbeti i kufizuar në thelb në këto dy vende, ndërsa në Lindjen e Mesme, pas tre muajsh luftë në Gaza, kemi zjarre në Siri, Liban, Bregun Perëndimor, në Detin e Kuq, për të mos përmendur dhunën antisemite dhe islamofobike që po përhapet gjithashtu në Evropë dhe SHBA”.

Sipas politologut, ka shumë aktorë në rajon që kanë interes ta bëjnë konfliktin gjithnjë e më të përgjakshëm edhe me çmimin e humbjes së kontrollit të situatës.

“Hamasi nuk ka asgjë për të humbur, duke e ditur se Izraeli dëshiron ta shkatërrojë atë, dhe për këtë arsye përpiqet të bëjë sa më shumë dëme, edhe nëse aftësitë e tij ushtarake tani janë zvogëluar. Rebelët Houthi do të vazhdojnë të sulmojnë instalimet ushtarake amerikane”.

“Irani nuk do të përfshihet direkt dhe nuk dëshiron një luftë, por nuk do t’i mbajë ata shumë. Dhe atëherë është Izraeli: Tani dëshiron të arrijë në fund të të gjithë atyre që nuk e njohin të drejtën e ekzistencës së saj”.

Bremmer vijon duke shpjeguar se mbetja në gjendje lufte mund të mos pëlqehet shumë nga Netanyahu, duke pasur parasysh se kur të kthehet paqja, ai me siguri do të duhet të largohet nga udhëheqja e qeverisë dhe madje mund të përfundojë në burg.

Sekretari Amerikan i Shtetit, Anthony Blinken, udhëton drejt zonës në përpjekje për të shmangur përhapjen e konfliktit.

I dërguari special amerikan Amos Hochstein bëri një kthim të befasishëm në Bejrut pas vrasjes së Arourit, në përpjekje për të parandaluar që edhe Libani të rrëshqasë në humnerë. Dhe këtu lideri i Hezbollahut, Hasan Nasrallah, duke premtuar hakmarrje, i përkufizon hakmarrjet kundër Izraelit si një reagim të detyrueshëm kundër një kundërshtari që ka thyer një ekuilibër të heshtur të parandalimit.

Këto nuk tingëllojnë si fjalët e dikujt që dëshiron një luftë të vërtetë.

“Është e vërtetë, Hezbollahu është pro-iranian, por ka gjithashtu një rol politik, pothuajse përgjegjësi institucionale në mozaikun e brishtë libanez. Nasrallah ka arsye për të qenë i kujdesshëm, por gjithçka është relative në një situatë kaq të nxehtë, ndërkohë që ministri i Mbrojtjes i Izraelit deklaron se dritaret për dialogun me Libanin po mbyllen”.

Sipas tij, Amerika është e dëshpëruar për të shmangur luftën, por është e vetme. “Ose, të paktën, shumë më e vetmuar se ajo kur Putin sulmoi Ukrainën”.

Po ashtu Joe Biden ka probleme të brendshme.

“Presidenti është personalisht i bindur për nevojën që të vazhdojë të mbështesë Izraelin edhe nëse nuk është dakord me atë që po bën, por veprimi i tij dobësohet nga opozita ndaj kësaj mbështetjeje dhe ‘jo’ për armëpushimin e një pjese të mirë të tij. Partia, kryesisht disa nga të rinjtë amerikanë dhe gjithashtu disa nga stafi i Shtëpisë së Bardhë”.

VIDEO BONUS: Gastronomia më e rrezikuara nga ikja e punëtorëve, bizneset kanë filluar t’i ndryshojnë kushtet