Beograd

Bashkësia ndërkombëtare reagoi ndaj zgjedhjeve në Serbi me paralajmërime, dënime dhe thirrje për hetim

Aleksandar Vuçiq ishte herët me shpalljen e fitores totale në zgjedhjet e 17 dhjetorit, sepse siç duket çështja e (pa)rregullsisë së zgjedhjeve serbe nuk do të hiqet aq lehtë nga agjenda e organizatave ndërkombëtare dhe shteteve individuale, thonë bashkëbiseduesit e Danas.

Ata kujtojnë se për herë të parë që nga ardhja në pushtet e Partisë Progresive Serbe, bashkësia ndërkombëtare reagoi ndaj zgjedhjeve në Serbi me paralajmërime, dënime dhe thirrje për hetim.

“Ka reaguar krerët e misioneve vëzhguese të Këshillit të Evropës dhe të ODIHR/OSBE-së dhe më pas përfaqësuesi i shtypit i Shtëpisë së Bardhë, MPJ-ja gjermane dhe është edhe deklarata e përbashkët e Borrell dhe Varhelji. Në të njëjtën kohë, duhet pasur parasysh se një numër jashtëzakonisht i vogël shtetarësh kanë uruar rezultatet e zgjedhjeve nga e diela. Mbajtja e zgjedhjeve demokratike në përputhje me rregullat dhe praktikën ndërkombëtare ka qenë gjithmonë kyçe për pozitën dhe reputacionin e një vendi në botën demokratike”, thotë Branka Latinoviç, ambasadore në pension dhe nënkryetare e Lëvizjes Evropiane në Serbi.

Ajo thekson se duhet pasur parasysh se parregullsitë zgjedhore të vërejtura nga vëzhguesit ndërkombëtarë nuk janë vetëm diçka që nuk i përshtatet një vendi që është në rrugën evropiane dhe në një fazë të avancuar të negociatave për anëtarësim në BE, por mbi të gjitha se Serbisë. po vë në pikëpyetje detyrimet e saj ekzistuese si anëtare e OSBE-së dhe Këshillit të Evropës.

Dhe këto janë, siç thotë Latinoviq, dokumentet përkatëse – Konventa Evropiane për të Drejtat e Njeriut, Karta e Parisit e OSBE-së 1990 dhe Dokumenti i OSBE-së i Kopenhagës, si dhe katalogu i detyrimeve të vendosura nga ODIHR/OSBE për mbajtjen e zgjedhjeve.

“Serbia është njohur për një kohë të gjatë, pas zgjedhjeve të vitit 2003, nga organizatat ndërkombëtare – ODIHR/OECD si një vend që ka arritur standardet ndërkombëtare në gjithçka që lidhet me zhvillimin e procesit zgjedhor, me konstatimin se nuk ka nevojë për ndihmë të mëtejshme.” Fatkeqësisht, që nga ai vlerësim, kemi ardhur në një situatë ku sërish ka interesim të madh për mbajtjen e zgjedhjeve në Serbi, kështu që zgjedhjet e kaluara janë përcjellë nga disa mijëra vëzhgues të huaj. Kjo shifër është arsye më se e mjaftueshme për të pyetur përgjegjësit në Serbi se çfarë nuk shkon me mënyrën e mbajtjes së zgjedhjeve në vendin tonë”, vëren i intervistuari i Danas.

Edhe diplomati Srecko Gjukiq beson se çështja e parregullsive në zgjedhjet serbe nuk do të hiqet aq lehtë nga agjenda e organizatave ndërkombëtare dhe shteteve individuale, sipas të gjitha llogarive.

“Natyrisht, Vuçiq ka një matricë zgjedhore jashtëzakonisht të përpunuar që nuk i lë rastësisë asnjë detaj, të cilën e ka demonstruar shumë herë, i bindur se pothuajse çdo herë kalon nga fitorja më e madhe në më të madhe. Prandaj, në mënyrën e zakonshme në kohën e zakonshme, me prezantimin e Ana Brnabiqit dhe jo të Millosh Vuçeviqit, u shpall një fitore triumfuese. Megjithatë, nuk ka një plan kaq të përsosur që të mos ketë thembra të Akilit, përfshirë fitoren progresive të zgjedhjeve më 17 dhjetor të këtij viti”, thekson Gjukiq.

Dhe këto, siç thotë ai, janë manipulimet e shumta që pushteti aktual i përdor prej vitesh dhe që nga zgjedhje në zgjedhje po forcohen.

Përveç faktit që përdorin paratë e shtetit për të blerë favorin e shumicës së elektoratit, gjë që është e padrejtë dhe e pandershme”. Ka edhe shumë probleme të tjera, por këtë herë gota ishte e tejmbushur me importimin e votuesve nga BeH, duket masive, gjë që ngre një rebelim në opinion dhe pyetjen – a nuk ka kufij ku duhet ndalur në interesi i shoqërisë dhe i njerëzve? A nuk është aq e ndarë shoqëria jonë sa kjo ndarje ka arritur kufijtë e saj? Fituesit të zgjedhjeve nuk i mjafton fitorja, ai kërkon edhe shkatërrimin e kundërshtarit të tij politik. Por në fitore nuk duhet të krenohet, nuk duhet nënvlerësuar kundërshtari. Opozita e kuptoi se si u arrit një fitore e tillë, por kësaj here në mënyrë të jashtëzakonshme reagoi edhe bashkësia ndërkombëtare: Serbi përsëri, përsëri probleme, përsëri zgjedhje, pra a mund të organizohen dhe të mbahen pa problem disa zgjedhje në Serbi, deri kur Serbia do të jetë vazhdimisht në rend dite? Me të gjitha llogaritë, çështja e parregullsive të zgjedhjeve serbe nuk do të hiqet aq lehtë nga agjenda e organizatave ndërkombëtare dhe vendeve individuale”, thekson bashkëbiseduesi i Danas.

Dhe shton se edhe atëherë Beogradi do të flasë për presion, kohë asnjëherë më të vështira dhe jo për pjesën e tij vendimtare në gjithë këtë.

“Sipas disa informacioneve gjërat duhet të sqarohen deri në fund dhe kjo është në interes të Serbisë”, përfundon Sreçko Gjukiq.