Fushata zgjedhore

“Cirku” politik në Kroaci është i mirë për regjimin në Serbi

Autoriteteve serbe u pëlqen ta krahasojnë veten me Kroacinë, por objektivisht, Serbia po ecën prapa. Për këtë arsye përplasja mes Milanoviqit dhe Plenkoviqit para zgjedhjeve të 17 prillit i vjen mirë Serbisë. Cilat janë marrëdhëniet dhe ngjashmëritë dhe dallimet mes dy vendeve?

Zgjedhjet e ardhshme kroate ndiqen në mënyrë të vakët në Serbi. Mediat kryesore publikojnë herë pas here informacione të thata për zgjedhjet atje, por përveç kësaj, disi më shumë vëmendje tërheqin konfliktet politike që shoqërojnë fushatën parazgjedhore, transmeton Ballkani.info.

“Cirku politik në Kroaci”, siç quhet në media, tabloidet serbe e përcjellin më në detaje dhe shërben si shërim në plagën e cirkut politik serb.

Po të kemi parasysh se për presidentin serb Aleksandar Vuçiq, Kroacia është vend i preferuar për krahasim me Serbinë, konflikti Milanoviq-Plenkoviq padyshim shërben si një lloj ngushëllimi për skenën tragjikomike politike serbe.

E shihni që edhe në Kroaci, anëtare e Bashkimit Evropian, gjërat nuk janë më mirë, gëzojnë tabloidët serbë të afërt me regjimin.

Lëvizje të ngjashme nga autoritetet

Reagimi i Gjykatës Kushtetuese të Kroacisë, e cila menjëherë paralajmëroi presidentin kroat Zoran Milanoviq se nuk mund të jetë kandidat për deputet dhe kryeministër derisa të japë dorëheqjen, tregoi se dallimet ende ekzistojnë.

Ankesa në Gjykatën Kushtetuese të Serbisë është një detyrë e kotë dhe siç theksoi për DW Aleksandar Popov, drejtor i Qendrës për Rajonalizëm, “është gjithashtu e kotë të apelosh në çdo gjykatë dhe prokurori të të gjitha niveleve”.

“Mendoj se në Kroaci është një histori tjetër sepse ata janë pjesë e BE-së. Aty funksionojnë institucionet, por edhe aty shihet se jemi pjesë e së njëjtës hapësirë. Emërimi i Ivan Turudiqit për kryeprokuror të shtetit tregon se qeveria po mundohet të minojë disa gjëra dhe të vë nën kontroll institucionet që duhet të jenë të pavarura”, vlerëson Popov.

Komentatori i politikës së jashtme Boshko Jakshiq vëren “se ky rast megjithatë tregon dallime të mëdha në shkallën e demokracisë në Kroaci dhe Serbi”.

“Këtu nuk ka asnjë autoritet legjislativ, ekzekutiv apo gjyqësor. Ekziston vetëm presidenti Vuçiq dhe kjo është një provë dramatike se demokracia po ndërtohet në Kroaci dhe ajo pak demokraci që u arrit pas 5 tetorit 2000 po shpërbëhet edhe në Serbi”, tha Jakshiq për DW.

Faktori i pashmangshëm rus

Edhe në Kroaci zgjedhjet nuk kalojnë pa praninë e faktorit rus, sepse në adresë të presidentit Zoran Milanoviq janë dërguar akuza se ai është rus.

“Ndikimi rus në këtë rajon është nën vëmendjen e vazhdueshme të Perëndimit. Përveç këtyre vendeve që janë nën ndikimin e tyre, si Serbia, Republika Srpska, apo pjesë të Malit të Zi dhe Maqedonisë, tani shohim se kjo po ndodh edhe në Kroaci, gjë që është e pazakontë për një vend anëtar të BE-së dhe NATO-s. Milanoviq me të vërtetë bëri disa deklarata konfuze në atë kuptim, ndërsa qeveria kroate i përmbahej qëndrimit evropian”, beson Popov.

Boshko Jakshiq i sheh akuzat për ndikimin rus si “pjesë e një tabloje më të gjerë të ndikimit rus në Evropë, prandaj Evropa ka frikë se zgjedhjet për Parlamentin Evropian mund të hapin derën për depërtimin e së djathtës ekstreme”. Fronti i udhëhequr nga Viktor Orban mori aleatin e tij në Sllovaki, dhe nëse shohim afërsinë e Milanoviqit dhe Dodikut, shohim shfaqjen e disa ndërkombëtarëve të krahut të djathtë, pro-rusë”.

“Megjithatë, është e çuditshme që Milanoviqi ka kaq shumë mbështetje nga publiku kroat, gjë që mund të jetë vetëm një konfirmim se propaganda ruse po funksionon seriozisht në rajon”, thotë bashkëbiseduesi i DW.

Populizmi – një recetë për sukses

Një paralele interesante mund të bëhet mes partive në pushtet në Serbi dhe Kroaci. Ashtu si Serbia, HDZ është partia në pushtet në Kroaci, qeverisja e së cilës u shënua nga skandale të shumta, por ajo parti ende fiton zgjedhjet.

Një zhgënjim i ngjashëm përjeton edhe opozita në Serbi, e cila nuk u ndihmua nga punët e shumta të SNS për të larguar nga pushteti progresistët.

Populizmi dhe stabiliteti relativ ekonomik në këto rajone sigurojnë një sundim afatgjatë, beson Aleksandar Popov dhe shton se “në Kroaci problemi është disi ndryshe, sepse po të mos kishte kandiduar Milanoviqi me kandidaturën e tij për kryeministër, do të ishte një fushatë e mërzitshme dhe një rezultat i parashikueshëm zgjedhor. Tani, megjithatë, Milanoviq e trembi HDZ-në dhe tani kemi një dinamikë disi të ndryshme atje,” vëren Popov.

Nacionalizmi apo populizmi nacionalist është shumë i pranishëm në politikën rajonale, thekson Boshko Jakshiq, dhe thotë se “ai ndizet gjithmonë gjatë zgjedhjeve, gjë që sjell përfitime personale për politikanë të caktuar, por dëmton të gjithë Ballkanin”.

“Kemi një konkurrencë edhe në ekonomi, e cila tani është kaluar edhe në ushtri. Dhe meqë Kroacia bleu aeroplanë francezë Rafale, Serbia nxitoi menjëherë të blejë të njëjtët avionë, duke u mburrur se blen avionë të rinj, ndërsa Kroacia të përdorur. Është e gjitha një lojë e trishtuar për lidershipin në rajon”, thekson Jakshiq. /Ballkani.info/