Boris Tadiç: Me planin franko-gjerman Serbia e humb në paqe atë që s’e humbi në luftë
Në vitin 2007 Boris Tadiç, atëherë president i Serbisë, ishte shpërblyer me Çmimin Evropian për Kulturë Politike që jepet nga Fondacioni Zviceran Hans Ringier. Çmimin prestigjioz një vit më vonë do e fitonte filozofi gjerman Jurgen Habermas.
Pjesën financiare prej 50 mijë eurosh, Tadiç e kishte dhuruar për një maternitet afër Graçanicës në Kosovë.
Në 2008 Kosova do ta shpallte pavarësinë. Evropa e përkrahu, por Tadiç s’u tregua aq evropian sa një vit më herët. Ishte shumë kundër.
Aq shumë sa që dy vjet më vonë, Serbia e dërgoi rastin në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë. Kërkonte të dinte nëse shpallja e pavarësisë ishte në pajtim me ligjin ndërkombëtar. GJND-ja ua plotësoi kërkesën duke e trajtuar rastin dhe doli me vendim se shpallja e pavarësisë së Kosovës nuk e shkel të drejtën ndërkombëtare.
Sot e atë ditë Tadiç beson se vendimi lejonte mundësi interpretimi.
Me kohën Tadiç humbi pushtetin politik në Serbi. Partia e tij s’ka fituar asnjë ulëse në Kuvend në zgjedhjet e fundit atje.
Albanian Post ka realizuar një intervistë me Boris Tadiç. Ai vazhdon të mbetet lideri i vetëm pro-evropian në Serbi, por vazhdon të mos e pranoi pavarësinë e Kosovës po ashtu.
Në këtë kohë kur Kosova dhe Serbia duket se janë pranë një marrëveshje, apo një pajtimi paraprak për hapat e marrëveshjes përfundimtare dhe është prezantuar një model tashmë i njohur si franko-gjerman, çfarë mendon Tadiç?
“Jam dhe gjithmonë do të jem kundër pavarsisë së Kosovës. Dhe jeni gabim – Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë asnjëherë nuk iu përgjigj pyetjes tonë dhe duke e shmangur përgjigjen e qartë në pyetje, ata hapën derën e rrezikshme që çdo shtet dhe aktor politik ta interpretojë sipas interesave të veta dhe jo sipas ligjit ndërkombëtar. Ashtu siç ju zgjedhni ta interpretoni, në anën tjetër Serbia dhe shtetet që nuk e njohin pavarësinë e Kosovës, zgjedhin të kundërtën. Thoni se ICJ ka shpallur se nuk e shkelë të drejtën ndërkombëtare, ndërsa unë them që asnjëherë nuk ka thënë se është shpallur në përputhje me të drejtën ndërkombëtare. Më lejoni t’jua kujtoj – pyetja jonë ka qenë nëse (shpallja e pavarësisë) ishte në pajtim me të drejtën ndërkombëtare?
Ai thotë se është edhe kundër cdo lloj modeli që synon zgjidhjen e problemeve Kosovë-Serbi. “Nuk është i përshtatshëm dhe si president kam pas refuzuar çfarëdo modeli të ngjashëm. Askush nuk e di se si duket versioni final i planit dhe ashiqare është punë në progres, por çfarëdo plani që lidhet me atë të dy-Gjermanive nuk është i përshtatshëm për rastin e Kosovës dhe nuk është i pranueshëm për mua”
“Nuk mund të krahasojmë modelin e ty-Gjermanive me situatën tonë. Para se gjithash, tek të dy-Gjermanitë ne flasim për një komb të ndarë përkohësisht dhe artificialisht në dy shtete. Dhe e dyta, Gjermania sot e feston ditën kur u bashkuan dhe jo ditën kur u ndanë. E mbi të gjitha – Serbia është anëtare e plotë e OKB-së qysh nga themelimi i OKB-së, ndryshe nga Gjermania Perëndimore dhe Lindore që ishin anëtare pjesëmarrëse para se të pranoheshin bashkërisht si anëtarë të plotë”
Prandaj, është absolutisht situatë e pakrahasueshme. Statusi i Serbisë në OKB nuk mund të krahasohet me Gjermaninë Lindore apo Perëndimore para se ato të bëheshin anëtarë me të drejta të plota. Nuk përkrahë asnjë zgjidhje që e bën Serbinë ta humbë në paqe, atë që s’e humbi në luftë. Kjo nënkupton se nuk përkrahë asnjë njohje, eksplicite apo implicite, të pavarësisë së Kosovës. Fuqishëm besoj se kompromisi është i mundshëm pa të, siç ishte prezantuar në Planin tim Katër Pikësh për Kosovën.
