Trump mund të jetë duke bërë të njëjtin gabim që bëri edhe Obama
Ka të ngjarë që tërheqja e Trumpit nga Siria do të rezultojë në trazira, ashtu si bëri tërheqja e Obamës nga Iraku në 2010.
Të dielën, presidenti amerikan Donald Trump njoftoi se udhëheqësi i Shtetit Islamik në Irak, Abu Bakr al-Bagdadi, është vrarë në një operacion klandestin të ekzekutuar nga forcat speciale amerikane në veriperëndim të Sirisë.
Presidenti falënderoi qeveritë e Rusisë, Turqisë, Sirisë dhe Irakut, si dhe kurdët sirianë, për dhënien e ndihmës për autoritetet amerikane.
Vrasja e al-Bagdadit, e cila erdhi vetëm dy javë pasi Trump urdhëroi ushtrinë amerikane të tërhiqte forcat e saj nga Siria, mund të shihet si fundi virtual i fushatës pesë-vjeçare të SHBA-së kundër ISIS-it.
Duke pasur parasysh rrethanat në të cilat SHBA po largohet nga Lindja e Mesme, është e dyshimtë se kjo do të nënkuptonte fundin e grupit të armatosur. Në fakt, Trump mund të jetë në rrugën e tij për të bërë të njëjtin gabim që bëri paraardhësi i tij, Presidenti Barack Obama, në 2010, përcjell Ballkani.info.
Megjithëse Trump e ka fajësuar Obamën për të gjitha gabimet e politikave amerikane në Lindjen e Mesme, ai në fakt po ndjek gjurmët e tij. Në vitin 2009, Obama erdhi në pushtet me premtimin se do t’i sillte trupat amerikane “përsëri në shtëpi”.
Ai urdhëroi trupat amerikane që të tërhiqeshin nga Iraku deri në fund të 2011, duke pretenduar se al-Kaeda ishte mposhtur dhe se qeveria irakiane ishte e përshtatshme për të marrë kontrollin. Vrasja e Osama bin Laden në maj të vitit 2011 ka bërë që kritikët e Obamas të heshtnin, sidomos në Pentagon, të cilët ishin kundër tërheqjes.
Në vitin 2013, al-Kaeda u kthye në një mishërim më brutal nën flamurin e ISIS-it. Në qershor 2014, ajo dërgoi valë tronditëse në të gjithë rajonin kur mundi ushtrinë e Irakut të stërvitur nga SHBA dhe kapi Mosulin, qytetin e dytë më të madh të Irakut. Disa ditë më vonë, nga foltorja e xhamisë së famshme të Al-Nuri të Mosulit, Bagdadi deklaroi formimin e një kalifati.
Rënia e Mosulit, humbja e ushtrisë irakene dhe sekuestrimi i pajisjeve të ndërtuara nga SHBA, përfshirë 2300 automjete të blinduara Humvee, ishte një goditje e madhe për administratën Obama, e cila e gjeti veten të detyruar të dërgonte trupat amerikane përsëri në Irak. Tashmë ishte një koalicion ndërkombëtar i udhëhequr nga SHBA për të shkatërruar ISIS-in, dhe ky koalicion u formua në shtator të vitit 2014.
Pesë vjet më vonë, Presidenti Trump deklaroi se ISIS ishte “100%” e mposhtur në Siri dhe se ai është i gatshëm t’i kthejë trupat amerikane. Ashtu siç ishte edhe Obama, presidenti aktual është i shqetësuar kryesisht për përmbushjen e një premtimi zgjedhor.
Për të shmangur krijimin e një kritike, që për Trump nuk ishte e vetmja, ai pranoi një ofertë të bërë gjatë një telefonate në 6 tetor 2019, me presidentin turk Rexhep Tajip Erdogan për të marrë përsipër betejën kundër ISIS-it në Siri.
Marrëveshja me Turqinë krijoi më shumë probleme sesa zgjidhje. Presidenti u sulmua nga demokratët dhe republikanët për “shitje” të aleatëve të tij kurd, të cilët luftuan dhe vdiqën së bashku me forcat amerikane në luftën kundër ISIS.
Marrëveshja
Për të frenuar stuhinë, Trump dërgoi nënkryetarin e tij në Ankara për të negociuar përfundimin e operacionit turk. Më 17 tetor, SHBA dhe Turqia arritën një marrëveshje ku Turqia të ndërpresë ofensivën e saj për 120 orë për të lejuar Shtetet e Bashkuara të lehtësojnë tërheqjen e forcave të YPG nga zona e sigurt e kontrolluar nga Turqia. Në nenin e pestë të marrëveshjes thuhej gjithashtu se “Turqia dhe SHBA janë të angazhuara për të luftuar aktivitetet e ISIS / DAESH në veri-lindje të Sirisë”.
Është e habitshme që al-Bagdadi ishte vendosur dhe vrarë në Veri-Perëndim të Sirisë afër kufirit turk, 10 ditë pas takimit Pence-Erdogan në Ankara. Ai gjithashtu erdhi më pak se një javë pas samitit të 22 tetorit Erdogan-Putin në Soçi, ku të dy udhëheqësit ranë dakord të shtyjnë mbrapa luftëtarët kurdë nga një “zonë e sigurt” përgjatë kufirit Turqi-Siri dhe theksuan “vendosmërinë e tyre për të luftuar terrorizmin në të gjitha format dhe manifestimet “.
Besohet se Turqia dhe Rusia mund të kenë luajtur një rol kryesor në gjetjen e al-Bagdadi dhe në shkëmbimin e inteligjencës me SHBA, në mënyrë që të ndihmojnë Presidentin Trump të justifikojë vendimin e tij për t’u tërhequr nga Siria. Për arsye krejt të ndryshme, të dy vendet kanë një interes të zotuar për t’i bërë SHBA-të të tërhiqen nga Siria.
Fundi i ISIS-it?
ISIS ka humbur të gjitha territoret që dikur kontrollonte në Siri dhe Irak. Mijëra luftëtarët e saj janë eleminuar. Vrasja e al-Bagdadi duhet të ketë qenë gjithashtu një goditje e madhe.
Megjithatë, si në të kaluarën, këto humbje nuk ka të ngjarë të çojnë në shpërbërjen e grupit, sepse rrethanat e theksuara që e krijuan atë janë ende të paprekura.
Së pari, Levant vazhdon të jetë fusha e betejës e rivaliteteve rajonale, të cilat destabilizojnë rajonin dhe i lënë hapësirë ISIS-it të zhvillojë një rikthim. Tani për tani Rusia, Turqia dhe Irani, aktorët kryesorë në konfliktin Sirian, të gjithë duan që SHBA të largohet nga Siria, por ky konsensus mund të mos zgjasë pas tërheqjes së SHBA-së.
Irani tashmë ndjen se po përjashtohet nga mirëkuptimi midis Rusisë dhe Turqisë nga njëra anë, dhe SHBA dhe Turqisë, nga ana tjetër.
Në fakt, Irani ka frikë se aranzhimet e reja në veri të Sirisë, ku Turqia dhe Rusia përpiqen të mbushin vakumin që vjen nga largimi i trupave amerikane, do të jenë në kurriz të tij. Ankaraja dhe Moska mund të jenë duke punuar në drejtim të parandalimit të Teheranit nga krijimi i një “gjysmëhënës shiite” në të gjithë Lindjen e Sirisë, nga e cila frikësohen edhe SHBA dhe aleati i saj më i ngushtë Izraeli.
Për të komplikuar gjërat edhe më tej, Pentagoni vendosi të mbajë nën kontroll fushat e naftës siriane. Të ardhurat nga nafta, sipas Sekretarit të Mbrojtjes Mark Esper, do të ndihmojnë në financimin e luftëtarëve kurdë, përfshirë ato që ruajnë burgjet që mbajnë luftëtarët e kapur nga ISIS. Regjimi Sirian nuk mund të mbijetojë në një mjedis pas konfliktit pa u rikuperuar edhe fushat e naftës.
Turqia do të interpretojë lëvizjen e SHBA-së si një hap drejt krijimit të një ekonomie lokale për një entitet kurd të pavarur ndoshta në Lindje të Sirisë. Rusia nuk do ta tolerojë këtë. Kjo do të thotë që trazirat e rinovuara në Veri-Lindje të Sirisë janë mjaft të mundshme.
Së dyti, sëmundjet që pllakosin vendet arabe dhe të cilat ISIS shfrytëzoi për rekrutimin dhe zgjerimin e tyre, janë ende shumë të pranishme. Politika sektare në Lindjen e Mesme vazhdon ende të përhapet në Lindjen e Mesme, duke margjinalizuar komunitetet e ndryshme; problemet sociale-ekonomike, si varfëria, korrupsioni, padrejtësia, shtypja, etj, ende nuk janë zgjidhur.
Nëse nuk trajtohen këto kushte, ISIS pa dyshim që do të bëjë një rikthim, ashtu si bëri al-Kaeda në të kaluarën.
Për të ndihmuar në mposhtjen e ISIS një herë e përgjithmonë, nevojitet një përpjekje ndërkombëtare për të vendosur sigurinë dhe për t’i dhënë fund konfliktit. Ne kemi nevojë për të krijuar një sistem rajonal të sigurisë – diçka si OSBE në Evropë – që do të adresonte shqetësimet e sigurisë së të gjitha shteteve në rajon, do të ndalonte rivalitetet rajonale, luftërat me përfaqësim dhe ndërhyrjen në punët e brendshme të shteteve të tjera.
Ne gjithashtu duhet të gjejmë një zgjidhje të drejtë për konfliktin në Siri që do të përfshijë si drejtësi kalimtare ashtu edhe pajtim kombëtar. Ne gjithashtu duhet të krijojmë sisteme politike më egalitare dhe më përfaqësuese në botën arabe që mund të trajtojnë në mënyrë efektive sëmundjet më të rënda socio-ekonomike.
Vetëm atëherë ISIS mund të mposhtet, jo vetëm si një grup, por më e rëndësishmja si një ide, dhe vetëm atëherë mundet që SHBA të tërhiqen nga rajoni pa krijuar një vakum sigurie që lejon që kryengritjet e armatosura të rishfaqen dhe të terrorizojnë popullsinë lokale. /Ballkani.info/
