Si po tenton Vuçiqi të “shpërlahet” nga Dodiku dhe pse ishte gati ta rrëzonte nga pushteti

Milorad Dodikun në zgjedhjet për president të Republikës Srpska (RS) në Bosnjë dhe Hercegovinë, e kanë mbështetur Putini dhe Orbani, por jo edhe Vuçiqi.

Ndryshe nga presidenti rus Vladimir Putin dhe kryeministri hungarez Viktor Orban, presidenti serb Aleksandar Vuçiq nuk e deklaroi publikisht mbështetjen e tij për Dodikun para zgjedhjeve.

Dodik është mysafir i shpeshtë në eventet zyrtare të Vuçiqit dhe dy shtetarët kanë marrëdhënie shumë të ngushta. Në deklaratat e tij, Dodik nuk e fsheh se po mbështetet në mbështetjen e Beogradit zyrtar për qëndrimet e tij, të cilat kanë hasur në dënime nga perëndimi.

Fakti që kësaj radhe nuk pati mbështetje për profesorin universitar nga Sarajeva, Enver Kazaz, tregon se jo vetëm ka pasur një ftohje, por se në një farë mënyre Vuçiq e ka zgjedhur opozitën në Republika Srpska.

Në deklaratën e tij për Radion Evropa e Lirë (RSE), ai thekson se politika e Vuçiqit nuk përcaktohet nga qëndrime agresive si ajo e Dodikut.

“Dhe se po vjen koha kur Dodik, me politikën e tij të fuqishme, nacionaliste, veçanërisht shkuarjet e tij të shpeshte te Putini, e shqetëson vërtet atë, sepse Vuçiq luan po aq në kartën e Evropës sa luan në kartën e Rusisë”, vlerëson Kazaz.

Më 20 shtator, Dodik, si anëtar i Presidencës së Bosnjë-Hercegovinës, u takua në Moskë me Presidentin e Rusisë, Vladimir Putin.

Putin dhe Rusia janë nën izolim dhe sanksione ndërkombëtare për shkak të agresionit ndaj Ukrainës fqinje.

Radio dhe Televizioni i Republika Srpska (RTRS) raportoi se gjatë takimit, Putin i uroi Dodik sukses në zgjedhje me shpresën se ai do të forconte forcat patriotike në Republika Srpska. “Për ne është gjithmonë e rëndësishme të kemi miq si ju”, u përgjigj Dodik.

Edhe presidenti serb Aleksandar Vuçiq ka thënë prej vitesh se Putini është mik i Serbisë dhe është takuar disa herë me liderin rus.

Megjithatë, që nga fillimi i agresionit rus kundër Ukrainës në shkurt, Vuçiq është përballur me thirrje nga Bashkimi Evropian dhe vendet perëndimore që Serbia të vendosë sanksione kundër Moskës.

Serbia është i vetmi vend në Ballkanin Perëndimor që nuk i është bashkuar sanksioneve perëndimore kundër Rusisë. Megjithatë, duke votuar në OKB për disa rezoluta, ajo iu bashkua dënimit të agresionit rus kundër Ukrainës.

“Dodik luajti kartën e Putinit”

Aleksandar Popov nga Qendra joqeveritare për Rajonalizëm në Novi Sad thotë për RFE se Serbia po përpiqet të balancojë sa më shumë që të jetë e mundur.

“Megjithatë, Dodik padyshim që luajti kartën e Putinit kur mori drejtpërdrejt mbështetje nga Putin për zgjedhjet. Pra, ai doli të ishte një eksponent i drejtpërdrejtë i politikës ruse dhe vetë Putinit në rajon”, tha Popov.

Kabinetet e Vuçiqit dhe Dodikut nuk iu përgjigjën kërkesës së RFE-së për të komentuar pretendimet për ftohje të marrëdhënieve të ndërsjella.

Popov vlerëson se në periudhat e mëparshme, një fushatë shumë më e madhe në mbështetje të Dodikut ishte bërë nga Serbia. Tani, siç thotë ai, ka pasur vetëm një ngjarje të tillë – Dita e Unitetit Serb në Bijelinë.

Më 15 shtator, Vuçiq udhëhoqi delegacionin e Serbisë në Bijeljina, qytet në veri-lindje të Bosnjë-Hercegovinës, në kremtimin e “Ditës së bashkimit, lirisë dhe flamurit kombëtar serb”.

Që nga viti 2020, Serbia e feston këtë festë së bashku me Republikën Serbe, entitetin në Bosnjë dhe Hercegovinën.

Në kremtimin e asaj feste në Bijeljina, Dodik e ka pritur Vuçiqin me fjalët “President, mirë se erdhe në të tutë dhe në mesin tuaj”.

Dodik më pas tha se “serbët kanë dy shtete, Republika Srpskan dhe Serbinë”, me përpjekjen “të luftojnë për unitet”.

Sipas Kushtetutës së BeH-së, Republika Srpska përkufizohet, jo si shtet, por si një nga dy entitetet në shtetin e Bosnjë-Hercegovinës. Subjekti i dytë është Federata e Bosnjë-Hercegovinës.

Kushtetuta e BeH nuk e përcakton mundësinë e shkëputjes së Republika Srpskas nga Bosnja dhe Hercegovina.

Në daljet e tij publike, Dodik thekson se BeH nuk është shteti i tij amë, por Serbia.

Vuçiq, nga ana tjetër, shpesh thekson se Serbia respekton integritetin e Bosnje-Hercegovinës dhe integritetin e RS-së brenda BIH-së.

“Sikur ta dinit se sa shumë e duam Republikën Srpskan (RS) dhe sa shumë do të thotë për ne, pavarësisht se sa e respektojmë Bosnjën dhe Hercegovinën dhe të gjithë të tjerët,” i tha Vuçiq turmës në sheshin qendror në Bijeljina më 15 shtator.

Çfarë tha Vuçiq për zgjedhjet në RS?

Më 15 shtator, presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, deklaroi se nuk do të ndërhyjë në procesin zgjedhor në Republikën Srpska dhe se populli do të zgjedhë kë të dojë.

“Unë respektoj udhëheqjen e RS-së, respektoj edhe ata që janë në opozitë dhe dua të mbetem dikush që mbështet popullin serb në RS”, tha Vuçiq në Dnevnik të televizionit BN të Bijeljinës.

I pyetur nëse është nën presion ndërkombëtar për shkak të politikave të udhëheqjes së RS-së, Vuçiq tha se nuk do të flasë për këtë, duke thënë se respekton udhëheqjen e atij subjekti të Bosnjë-Hercegovinës, ashtu siç respekton opozitën.

Për shkak të rrezikimit të institucioneve të BeH dhe politikës secesioniste, Dodik është nën sanksionet e Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe Britanisë së Madhe.
Dodik përmendet edhe në raportet e shërbimeve amerikane, sipas të cilave aktivitetet e tij politike financoheshin fshehurazi nga Rusia.