Nenad Rashiq për Ballkani.info: S’e besoj se një radikal esktrem si Vuçiqi do ta njeh Kosovën (VIDEO)

Në një intervistë me Ballkani.info ish ministri në Qeverinë e Kosovës, njëherit kryetar i Partisë Demokratike Progresive, Nenad Rashiq, ka folur rreth zhvillimeve të fundit politike në Kosovë dhe atyre në Beograd.

Rashiq me theks të veçantë ka folur rreth kërkesës për pezullim të taksës së vendosur muaj më parë nga Qeveria e Kosovës, kundrejt produkteve të Serbisë dhe Bosnje Hercegovinës, ku sipas tij kjo taksë po shkon vetëm në dëm të imazhit të Kosovës.

Tutje, ish ministri komenton vrasjen e Oliver Ivanoviqit, si dhe protestat që për muaj të tërë po mbahen në Serbi.

Në vazhdim ju sjellim intervistën e plotë:

Ballkani.info: Sipas kushtetueses Presidenti është personalitet unifikues i të gjithë qytetarëve pa dallim partie, etnie, kulture dhe religjioni. A e vlerësoni presidentin Thaçi, unifikues për qytetarët e komunitetin serb të Kosovës?

Nenad Rashiq: Presidenti ka rolin e presidentit dhe zakonisht në ndonjë mënyrë ceremoniale, Presidenti, zakonisht është në autoritet i cili përfaqëson krejt popullin që jeton në Kosovë. Në këtë rast, në rastin e serbëve, nuk e kam vërejtur që ka qenë afër nevojave ose afër kërkesave të serbëve në veçanti sa i përket atyre elementeve janë në esencën shumë me rëndësi për dominimin e një shoqërie multietnike siç është e përshkruar në Kushtetutën e Kosovës. Prandaj, z. Thaçi është president por nuk e kam vërejtur që ka ndonjë angazhim të madh në rajonet ku jetojnë serbët ose që po merret me elementët të cilat janë me rëndësi për një unifikim siç e keni thënë ju të interesave të qytetarëve, jo vetëm a janë shqiptarë apo serbë nuk është me rëndësi. Presidenti, e ka rolin për një angazhim në unifikim të interesave të qytetarëve në tërë Kosovën, jo vetëm për një parti politike, jo për një etni, ose për cilindo grupacion, andaj jo vetëm në aspektin etnie poashtu në aspektin politik. Nuk duhet të mirret me një grupacion politik, por duhet të merret me krejt grupacionet politike dhe përfaqësim unifikues. Në atë aspekt e shoh unë rolin e Presidentit.

Ballkani.info: Njëra nga temat më të diskutuara brenda dhe jashtë Kosovës, është taksa e vendosur kundrejt produkteve të Serbisë dhe Bosnjë Hercegovinës. A është dashur të vendoset taksa ndaj produkteve të Serbisë dhe Bosnjë Hercegovinës?

Nenad Rashiq: Po konsideroj që nuk ka pasur nevojë për një reagim të tillë, kam thënë prej fillimit ai reagim sa i përket vënies së taksës ka qenë emocional dhe i ngutshëm dhe të gjithë ne e kemi ditur, e kemi kuptuar që rezultatet do të jenë shumë të kufizuara. Kur them rezultatet në këtë aspekt, në veçanti në disa muaj të parë të vënies së taksës, nuk kam pa ose unë nuk kam informacione që ka ndikuar shumë pozitivisht në ekonominë prodhuese kosovare që unë kisha kuptuar eventualisht vënies së taksës, po të kishim pasur një plan për fuqizimin e prodhimit kosovar dhe ashtu që ju zëvendësoni produktet e Serbisë për shembull me produktet vendore dhe ashtu e bëni një balancë ekonomik. Një gjë e tillë nuk ka ndodhur e kemi pa që rezultatet ekonomike konkrete kanë pas shtetet në rajon, bizneset rajonale (jo lokale), që prapë na ka sjellë në pozitën që pa efekte ekonomike ose pa efekte të qëndrueshme ekonomike dhe me një dua të them mos-pajtim me faktorët ndërkombëtarë, të cilët e kanë një rol kryesor në krejt proceset politike jo vetëm evropiane por botërore. Dhe, ne pas tre apo katër muaj kur ta llogaritni çka keni bërë, unë e shoh sot që kemi mos-pajtime me faktorët ndërkombëtarë të cilët janë shumë të rëndësishëm në krejt proceset siç kanë SHBA-të dhe BE, dhe në fund me shtetet veç e veç brenda Bashkimit Evropian. P.sh., për rastin e sotëm të Francës, prapë e kanë përsëritur taksa duhet të suspendohet ose të hiqet, që pas shumë deklaratave të zyrtarëve ndërkombëtarë dhe ju prapë jeni këmbëngulës, nuk e shoh se çka është hapi i ardhshëm, se çka është në plan; a ka ezistuar plani për vënien e taksës ose ka qenë vetëm një reagim siç e ceka më lartë vendim emocional dhe i ngutshëm.

Ballkani.info: Megjithatë, a mendoni që taksa e ka arritur efektin e duhur dhe duhet të pezullohet?

Nenad Rashiq: Siç thash efekte ekonomike për prodhimin vendor nuk ka pas, ose unë nuk e shoh që ka pasur efektin e madh, eventualisht një efekt i limituar ndoshta ka aprovuar por sidoqoftë nuk ka qëndrueshmëri në të ardhmen. Në aspektin tjetër një efekt politik kam kuptuar që ekziston, por vetëm në momentin ose në kohën kur është vënë taksa. Kjo, them unë për shkak se në këtë diplomaci e keni edhe pozicionimin para një raundi të bisedimeve ose para ngjarjeve të cilat do të ndodhin në të ardhmen, dhe kjo e kam kuptuar në herën e parë kur është bë në ditën e vërjes së taksës, mendova që është një pozicionim afatshkurtër dhe mendova nëse plan që të përdoret taksa për një pozicionim para raundit të dialogut të ardhshëm, dhe kujtova ‘në rregullë kjo ndoshta ka sens’, por kur e shoh tani kur taksa i ka kaluar disa muaj dhe kur e shoh që nuk ka pasur ndonjë plan diplomatik në veçanti, plan politik se çka të bëhet dhe si të përdoret ajo taksë për një iniciativë pak më dinamike të Kosovës, e shoh që fatkeqësisht sikurse shumë gjëra në politikën kosovare, nuk bëhet diçka me një planifikim afatgjatë, por fatkeqësisht shumica e vendimeve të rëndësishme janë bërë një përdorim ditor ose për ndonjë përdorim afatshkurtër i cili nuk shkon në favor në ngritjen e imazhit të Kosovës, në Evropë dhe botë, përkundrazi e kemi një situatë ku tani në ditët e fundit e kemi një rënie të imazhit apo autoritetit të Kosovës, që jam i sigurt që nuk duhet të jetë plani i askujt prej politikanëve kosovar.

Ballkani.info: Na intereson të dimë, kjo taksë a i ka shkaktuar dëme Serbisë dhe cilat janë ato dëme?

Nenad Rashiq: Ju e keni pa që flitet për 90 milionë humbje. Kur po thuhet humbje, nuk nënkupton humbje monetare të gatshme, por humbje në tregti që do të thotë mallrat të cilat në të njëjtën periudhë, në vitin e kaluar kanë qenë të paguara 90 milionë tani nuk kemi blerë prej Serbisë, kemi blerë prej vendeve tjera, që do të thotë humbje ose profiti në këtë aspekt për Serbinë mund të jetë diku deri në 10, 15 apo 20 milionë, por kjo ska rëndësi. Unë në momentin e parë siç e kam thënë edhe më parë e kam parë këtë ndoshta si një pozicionim jo të keq por me vazhdimin e taksës e shoh që efektin ose një dëm megaloman nuk iu është bërë Serbisë, dhe që ta kuptoni p.sh., eksporti i Serbisë në nivelin vjetor është 17 miliardë euro, që do të thotë eksporti në Kosovë është diku 300 apo 380 milionë euro për vit. Do të thotë nuk është kjo ndonjë goditje e ekonomisë së Serbisë kaq të fuqishme, që ata nuk mund të jetojnë ata pa ne – Kosovën. Pra, nuk ka pasur rolin kaq të rëndë ekonomik për Serbinë, por sidoqoftë ka pas një do të kisha thënë një ndërprerje të një procesi, i cili ka qenë duke themeluar rrugën për kompromis të më tutjeshëm ose kompromis i një momenti për të ardhmën. Andaj, nuk e shoh si një dëm kaq i madh për ekonominë e Serbisë, por sidoqoftë e ka bërë një dëm të madh në proceset politike dhe proceseve në negociatat në Bruksel.

Ballkani.info: Para disa dite Kuvendit të Kosovës, iu dorëzua platforma për bisedime me Serbinë, ku në njëren nga pikët është kushti që Serbia duhet ta njeh Kosovën, për të vazhduar tutje bisedimet. A mendoni që Serbia do të njeh Kosovën shtet?

Nenad Rashiq: Të jem i sinqertë nuk jam i sigurtë në këtë aspekt. E di që në mendimin apo si një pyetje në sistemin e Serbisë, është gjithmonë Kosova dhe ka qenë, dhe kjo ka bërë si një mit në rrethanat ku janë dhe pas të gjithave këtyre historive që kemi. Dhe, tani në zhvillimet e fundit në veçanti në negociata shumë herë kam dëgjuar se një pjesë të platformës qoftë bisedave që kanë pas, si rezultat vjen njohja prej Serbisë. Unë absolutisht nuk jam i sigurt që një gjë e tillë do të ndodhë, dhe absolutisht nuk jam i sigurt që një gjë e tillë do të ndodh nga ana e regjimit në Beograd, në këtë rast prej anës së SNS-së (partia e Vuçiqi), presidentit Vuçiq deri te grupacionet tjera. Sepse mua më kujtohet qoftë prej presidentit të Serbisë, qoftë prej të tjerëve, ata janë lindur prej një grupacioni politik radikal dhe ata 25 vite kanë qenë radikal ekstrem, do të thotë që unë nuk besoj që një njeri që rritet dhe formohet si person, si politikan dhe pas 25 viteve ndryshon me mendje që mundet me bë ekstra-demokrat. Unë e kam fjalën si njeri, nuk e kam për ndonjë njohuri politike sa i përket aktiviteteve politike në Beograd, por sidoqoftë si njeri e di që njerzitë të cilët kanë qenë shumë kohë radikal nuk munden ta ndryshojnë mendjen brenda natës dhe me thënë ‘ok unë tani jam evropian dhe unë bëj çka të më kërkojnë ata’. Në fund mendojnë që kjo është një lojë strategjike afatgjate e regjimit, në veçanti pjesën në parti politike të cilën e përfaqëson Vuçiqi, dhe nuk pritet që një gjë e tillë do të ndodhë në një të ardhme të afërt. Tani, kisha qenë shumë i befasuar po të ndodhte një gjë e tillë, siç e keni thënë ju njohja e Serbisë ndaj Kosovë, pavarësisht a është pjesë e platformës për dialog ose jo, do të thotë kjo është një sfidë e cila të tejkalon kapacitetet jo vetëm të Vuçiqit por shumë politikanëve të tjerë, të cilët janë aktualisht në Beograd ose kudo në Serbi.

Ballkani.info: Mendoni që në krye të Serbisë duhet të vijë një president tjetër që të arrihet njohja e Kosovës?

Nenad Rashiq: Unë së pari them që duhet të ketë një president tjetër jo për shkak të Kosovës, por për shkak të shoqërisë së Serbisë. Se ju nëse krijoni kushtet nëse janë normale, janë pacifiste e që janë të moderuara, atëherë nuk do të jetë më e rëndësishmja as për serbët e Serbisë e as për shqiptarët e Kosovës, ‘a ka apo jo njohje’, nëse keni marrëdhënie normale. Por, ne kemi qenë bashkë dhe kemi presidentin i cili i krijon kushtet që krejt kjo që mos-pajtimet mes serbëve dhe shqipatrëve që ta thellojnë edhe më shumë, në formë që ta përpunoni ju për demokraci që kam thënë edhe më herët, nëse ju krijoni kushtet që ju jeni demokrat dhe evropian, atëherë ju po punoni në tolerancë në bashkë-jetësë, në komunikim jo siç e kemi tani për çdo dytën ditë i keni deklaratata ekstreme të cilat më shumë e tregojnë urrejtjen fatkeqësisht sesa kurrfarë gatishmërie për tolerancë, për bashkë-jetesë, për komunikim, për një bashkë-shoqëri evropiane. Prandaj, në esencë është që dua të ju tregoj, nuk do të kishim ardhë në këtë pozitë pa pas politikanë të cilët janë të mençur dhe të cilët janë me të vërtetë evropian. Krejt problemet po rriten për shkak të fjalorit agresiv, si dhe për shkak të mos-pajtimeve në mes të dy ose tre palëve të cilët janë brenda procesit negociues.

Ballkani.info: Tani e sa vite ende nuk është zbardhur çështja e të pagjeturve, cka duhet të bëj Serbia në këto rrethana?

Nenad Rashiq: Nuk mund të flasë në emër të Serbisë, unë e di që kjo temë është e gjërë, zgjatët shumë dhe nuk ka konkludime konkrete, në veçanti nuk ka konkludime të cilat do të shkojnë në drejtim të them ashtu në kuptim të familjeve të të pagjeturve dhe e di që ka komisione të ndryshme por fatkeqësisht te ne, në ballkan n’përgjithësi, kur krijohet komisioni krijohet përshtypja sikur procesi do të zgjasë shumë. Dhe, unë kisha propozuar që së pari puna e komisionit të limitohet në një afat kohor ku do të na tregojnë ose duhet të na tregojnë në gjetjet e fundit ose në gjetjet të cilat janë në favor të familjeve të të pagjeturve, dhe kjo duhet të bëhet nga asociacionet relevante dhe kjo nëse mirret p.sh., si një prej temave të cilat do të zgjidheshin shpejt prej anës së dy qeverive, e ka një hapësirë që të rregullohet ose që të zbardhet rasti i të pagjeturve, por nëse bëhet kështu vetëm në format e komisioneve të cilat zgjasin nga tri, katër, pesë vjet duke pasur takime njëherë në vit kjo fatkeqësisht do të mbetët një status kohë apo tema e status kohë, ku nuk do të kemi konludime të cilat janë shumë të nevojshme, dhe unë me të vërtetën pajtohem me deklaratën nëse nuk gabohem z. Limaj e ka thënë që prej temave të para duhet të diskutohet është rastet e të pagjeturve. Prandaj, duhet një angazhim shumë më i madh dhe duhet një vendosshmëri pak më shumë sa i përket temës së të pagjeturve.

Ballkani.info: Sa është e gatshme Serbia të kontribuojë në këtë aspekt?

Nenad Rashiq: Ju kam thënë që nuk mundem të flasë në emër të Serbisë, sepse sikurse që e dini unë jam politikan kosovar ose si të them ashtu lokal. Prandaj, siç thashë unë kisha kërkuar përgjigje ose veprime brenda këtyre dy qeverive të cilat bashkë duhet të bëjnë një konkludim me afatet kohore, me veprime të sakta dhe me njerëz të përgjegjshëm me emrin dhe mbiemrin, të cilët do të udhëheqin proceset dhe të cilët poashtu do të përgjigjen jo vetëm para mediave por para shefave të tyre.

Ballkani.info: Siç e dijmë që për momentin katër komuna serbe janë ende pa kryetar, çka do të ndodhë tutje?

Nenad Rashiq: Nuk do të kisha thënë që janë pa kryetarë. Ata kanë ofruar dorëheqje edhepse e dijmë që ato dorëheqje kanë qenë populiste jo për shkak të dorëheqjeve në të vërtetë, por për shkak të një manivrimit politik ose mund të them edhe mashtrim politik, por sidoqoftë Qeveria e Kosovës, nuk ka aprovuar dorëheqjen e tyre, prandaj, ata mbesin ku janë. Arsyetim për mos-aprovimin e dorëheqjeve ka qenë se adresa ka qenë gabimisht e shkruar, një arsyetim interesant, por sidoqoftë kjo ka qenë përgjigja e Qeverisë së Kosovës. Unë prapë po e konsideroj që ligji duhet të respektohet dhe nuk është zgjidhje e problemit nëse adresa ka qenë e gabuar në letër të dorëheqjeve të cilën e kanë dërguar katër kryetarët por, është esenca kyçe të tregohen institucionet të cilat janë relevante, të gatshme që të veprojnë në harmoni me ligjin. Dhe, që të kuptohemi ligji është mbi të gjitha. Të gjithë ne po punojmë brenda kornizës ligjore, prandaj, kjo si arsyetim që besoj nuk ka pas të bëj me ligjin ose me cilën do formë të përgjigjës të sistemit kosovar por përgjigja ka qenë politike dhe në formë ku është mësuar që ta blejmë edhe pak kohën që të mos ndodhë një gjë e tillë sepse nuk jemi të gatshëm të mbajmë zgjedhjet në këtë rast në katër komunat e veriut. Prandaj, është një shmangie e përgjegjësisë por sidoqoftë në të ardhmen të ndryshohet diçka në atë drejtim.

Ballkani.info: Të sqarohemi, kur jemi te ligjet. E keni fjalën për ligjet e Kosovës apo atyre të Serbisë?

Nenad Rashiq: Gjithmonë flasë për ligjet e Kosovës. Normale që të katër kryetarët që keni përmendur janë përzgjedhur ose kanë dalur në zgjedhje me ligjet që përcakton Kosova. Prandaj, nuk ka ligje tjera me të cilat ata mund të funksionojnë. Janë ligje të Kosovës.

Ballkani.info: Një vit pas vrasjet së Oliver Ivanoviqit, deri ku kanë shkuar hetimet në zbardhjen e vrasjes?

Nenad Rashiq: Temat të cilat unë informohem përmes gazetave, e di që ka pas një aksion para tre-katër muajve, e dini edhe ju kur ka ndodhur, dhe veprimet që janë lidhur me aksionin që tre kanë qenë të arrestuar, dhe jo vetëm për një akuzë por për shtatë ose tetë akuza të ndryshme. Unë në atë aspekt, në të vërtetë nuk kam punuar në atë fushë dhe në të vërtetë nuk di çka të pres sepse kjo është siç e dini në atë fushë ose në veçanti sa i përket një investigim që tani është në proces, zakonisht thuhet se politkanët nuk duhet të përzihemi sepse ky është një organ i pavarur i cili duhet të punon me u marrë me punët e veta, e gjejnë ata vet pa ndikimin e politikanëve. Prandaj, edhe në këtë aspekt unë vetëm çka mund të them është shumë me rëndësi dhe shumë jetësore dhe për të gjithë politkanët e në veçanti për politikanët serb, në Kosovë, që të zbardhet ky rast sepse mund lirisht ta ndajmë skenën politike serbët e Kosovës para dhe pas vrasjes së Ivanoviqit. Shumë prej neve kemi kuptuar si paralajmërim, si një kërcënim indirekt, se kushdo që dëshiron të merret me politikë, me filozofi të vetën, me një ideoligji e cila është në formë pluraliste ku mund të mendoni ose të veproni ashtu siç ju mendoni ashtu në aspektin demokratik mund të jetë i dënuar në këtë formë. Andaj, në të vërtetë për ne dhe më e rëndësishmja në këtë aspekt për ne politikanët është zbardhja e vrasjes së Ivanoviqit, se kjo është shumë jetësore dhe është me shumë rëndësi për demokraci të ardhshme të Kosovës.

Ballkani.info: A mund të jetë njëra nga arsyet e vrasjes që, Oliveri, ka pasur raporte të mira me shqiptarët?

Nenad Rashiq: Shikoni, nuk kisha thënë që pikërisht kjo është arsyeja direkte që ka çuar te vrasja e Ivanoviqit, por padyshim kjo ka qenë vrasje politike. Sipas meje kjo vrasje është politike por në çfarë aspekte ka pas ndikim politika e Oliverit, ai ka qenë me të vërtetë një njeri i moderuar dhe me shumë eksperiencë, ka qenë më shumë se njëzet e diçka vite në politikë, dhe ka qenë si një intelektual i njohur në Kosovë. Kështu që mua po më drejtohet mendja që, nëse jeni ashtu i pavarur politikisht ose njeriu i cili vepron ashtu siç mendon dhe vepron në formën ku bashkëjetesa nuk ka alternativë, atëherë shtrohet pyetja kujt ka mundur ta pengojë këtë njeri tillë, i cili ka jetuar dhe ka bashkëpunuar, i cili ia ka qenë i dedikuar për bashkëjetesë. Andaj, aty në atë formë unë kisha kërkuar faktorët e mundshëm eventual të këtij rasti. Përndryshe ëshët humbje e madhe për të gjtihë ne, edhe ne ju rikujtojmë se ne me 15 janar kemi mbajtur një konferencë katër akterët politik në Kosovë, prej komunitetit serb, ku kemi cekur dhe kemi treguar shumë detaje, të gjitha ato elemente të cilat ne i kemi ditur. Poashtu, kemi ftuar të gjitha organet që të përshpejtojnë zbardhjen e kësaj vrasje, pra të përshpejtohen procedurat në përcaktimin e fajtorëve.

Ballkani.info: E përmendët që fajtorët duhet të dalin para drejtësisë. A mund të sqarohemi, këta fajtorë janë nga komuniteti serb apo shqiptarë?

Nenad Rashiq: Këtë nuk mundem me ditë apsolutisht, por sidoqoftë kjo është vrasje politike, uën flas me logjikën se çdo vrasje politike ata që e kryejnë vrasjen dhe ata që urdhërojnë vrasjen e tij. Prandaj, unë përdori termin për shumës sepse besoj pas vrasjes politike ku ai që e ka kryer vrasjen dhe ai që e ka urdhëruar, në atë aspekt them që është një organizim por fatkeqësisht një organizim i keq, i cili ka rezultuar me vrasje. Prandaj, normal që askush nga ne nuk mundet të supozojë se kush janë, a janë serbët, turqit apo shqiptarët ose hungarezët. Kjo është në esencë të dihet se është një organizim, pastaj jam i sigurt që organet kompetente punojnë në atë drejtim ose jam i sigurt që organet kompetente dijnë më shumë se unë ose ju.

Ballkani.info: Prej perspektivës tënde, qysh e shihni Vuçiqin, a duhet të jep dorëheqje pas protestave të njëpasnjëshme që po organizohen andej.

Nenad Rashiq: Jo ndoshta për shkak të protestave, ndoshta ka arsyetim për mos-dorëheqje sepse protestat po ndodhin jo vetëm në Serbi por po ndodhin në shumë shtete, por pas neglizhencës së protestave të cilat ai i bën çdo ditë. Por, po mendoj që duhet të jap dorëheqje sepse së pari ai nuk është treguar, ju keni thënë që në fillim ‘a është presidenti Thaçi, president unifikues’, nuk e di për z. Thaçi, por për Vuçiqin absolutisht nuk është president unifikues, sepse ai dhe partia të cilën e udhëheq ai SNS, e ka themeluar këtë principin ‘Ju’ dhe ‘Ne’, ‘nëse nuk jeni me neve, jeni kundër nesh’, që do të thotë ju jeni armiku ynë. Prandaj, kjo ideologji, ky sistem i cili e ndanë popullin në dy lloje të qytetarëve, një e llojit të priviligjuar dhe ata të tjerët të parëndësishëm, të cilët nuk janë në nivelin e njëjtë, ata janë në nivelin e dytë apo të tretë, kjo e krijon destabilitetin. Vet ai prej fillimit kur në vitin e parë kanë nisur protestat ai është sjellur me një nivel të lartë të neglizhencës ose ofendimeve dua të them dhe e citoj që përpos në protestën e parë ai vet e ka emëruar protestën në një farë forme, ku e ka dhënë idenë për vazhdimin e protestave ku ka thën bukfalisht, po citoj “nuk po më intereson edhe nëse jeni pesë million e të më dilni në rrugë, unë nuk ju përmbushi asnjë prej kërkesave , asgjë prej kërkesave”, andaj është lidhë ajo në tituj një prej pesë milionshi, që tani është aktuale.
Prandaj, një president i cili ka sjellje të tillë, i cili për 50 apo 100 mijë protestues thotë se ata janë do njerëz që shkruajnë do budallaki, ai sipas meje në botën demokratike jo që duhet të dorëhiqet menjëherë por duhet të dorëhiqet dje. Besoj që shoqëria e ka pas një progres, ku presidentët e tillë nuk ka nevojë të tolerohen në veçanti presidentët të cilët jo vetëm neglizhojnë por edhe i ofendojnë protestuesit të cilët kanë dalur bile protestat janë shumë një mënyrë paqësore dhe asnjë incident deri më tani nuk kanë pasur që gati tre muaj që po mbahen protestat e fundit. Në të vërtetë po shpresoj jo vetëm për serbët e Serbisë në këtë aspekt, por po shpresoj për të gjithë të rajonit që një president i tillë mund të kuptojë çka është esencialisht problemi tek ai dhe të jep dorëheqje, duke bërë një akt të moralshëm, pasi gjtihë këto po ndodhin në vitet e fundit.

Ballkani.info: Protestat në Beograd, dhe revolta e qytetarëve kundrejt Vuçiqit, a kanë të bëjnë me zhvillimet e fundit politike në mes politikanëve kosovar dhe atyre serb?

Nenad Rashiq: Po ka një formë indirekte, por nuk është vetëm ajo. Kjo është p.sh., kemi pas rastin të shtunën ku protestuesit kanë pasur do letra ose fletushka, të cilat kanë pasur me gënjeshtrat që ka bërë Presidenti Vuçiq, dhe kanë pasur shumë, një prej tyre prezantimi për Kosovën. Ju rikujtoj, viti 2018 para një viti gati ka thënë që do të shpjegon gjithë planin në mars të vitit 2018, pra krejt planin për Kosovën, pastaj e ka shty për prill, për maj, për qershor e kështu. Një prej temave është Kosova, por jo në formë direkte. Protestat janë organizuar për shkak të një shkarkimi të vlerave institucionale dhe sistemit në Serbi, dhe nuk është tema e parë Kosova. Por, një prej temave ose gënjeshtrat që po ripërsëriten për çdo muaj është Kosova. Kërkohet të prezantohet ai plan, dhe Vuçiqi ka treguar shumë herë se e ka plan, ‘do të kemi plan, do të ju prezantoj plan’. Që krejt këto tri vjet nuk ka asnjë fjalë të planit, por vetëm deklaratat tragjik-komike fatkeqësisht. Për fat të keq ku tregon se ka ndonjë bisedë aty por nuk ka asgjë konkrete, sikurse presidenti Jong, ku nuk tregohet asgjë konkrete vetëm mund të supozojmë se çka është ajo konkrete , që mund të ndodhi. Prandaj, siç e keni thënë pyetja nuk është vetëm Kosova prej temave, shumë tema tjera janë për presidentin Vuçiq, por sidoqoftë prej gjithë atyre temave janë me rëndësi, ai nuk po ofron përgjigje për asnjë. Prandaj, Kosova, nuk është tema kryesore e protestuesve në Serbi. E rëndësishme është që të gjendet një medotë e pajtimit në mes serbëve dhe shqiptarëve në ballkan, kjo do të na ceket ose do të krijon bzën zhvillimore për ballkan, përndryshe nëse nuk kemi ne si popujt më të vjetur të ballanit, atëherë të them të drejtën nuk kemi çka të bëjmë në të ardhmen përveç të vazhdojmë me agoni të mos-marrëveshjes sikurse që kemi dhe sot.

Ballkani.info: Para pak ditësh është deklaruar që presidenti amerikan Donald Trump, nuk e din se ku ndodhet Serbia dhe Kosova. Si e komentoni një gjë të tillë?

Nenad Rashiq: Unë e kam thënë, që nuk besoj që presidenti Trump që e din se ku ndodhet Serbia dhe Kosova. Unë e përcjellë shumë politikën botërore dhe e shoh që z. Trump nuk është treguar njohës i rrethanave botërore, zakonisht ai koncentrohet në Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe sipas meje ai nuk e din se çka janë problemet mes nesh, por sidoqoftë ai nuk ka nevojë që të din. E ka një administratë të madhe e cila merret me këto gjëra, por, në fund këto ftesat ose letrat që janë dërguar tek presidenti Thaçi dhe presidenti Vuçiq e tregon që administrata në Shtëpinë e Bardhë, ka një iniciativë ku po dëshirojnë që ta zgjidhin këtë çështje, ose dëshirojnë që ta bijnë në një pikë deri ku do të jetë një marrëveshje afatgjate dhe kjo është pozitive. Po e përsëriti prapë se vet Donald Trump, nuk besoj që ai saktë e din ku është Serbia dhe Kosova, por poashtu kjo nuk është puna e tij e ka një administratë të madhe e cila e përcakton iniciativa.

Ballkani.info: Karshi presidentit amerikan, cili është qëndrimi i presidentit Putin në raportin Kosovë-Serbi?

Nenad Rashiq: Po ai e ka thënë qëndrimin se cilado marrëveshje që arrihet dhe është e pranueshme për Beogradin, do të jem pro. Nuk e shoh ndonjë interes të veçantë nga ana e Rusisë sa i përket Kosovës, këtë dhe ju vet mund ta kuptoni p.sh., Rusia nuk ka ndonjë organizatë ose ndonjë zyre në Kosovë, e cola do të merrej me të gjitha aspektet politike dytësore të Kosovës, andaj për mua ëshët një sinjal i qartë që sa i përket Rusisë, Kosova, nuk është ndonjë interes të posaçshëm.

https://www.youtube.com/watch?v=Qlm8x12op0M&feature=youtu.be&fbclid=IwAR32PuHJ03ShuNg7L4yU4ohI1tsR4yVkiFsllkdKGouxSM-1BQdCwgF0ViE

Intervistoi: Mihane Hoxha / Ballkani.info