Lidhjet e ngushta të Erdoganit me Trump mund të jenë të mira për të – por ato dëmtojnë Turqinë

Kjo është koha më e keqe që presidenti Rexhep Tajip Erdogan të vizitojë Uashingtonin.

Erdogan ka kohë që ka dashur një vizitë zyrtare në Shtëpinë e Bardhë, dhe presidenti Trump e ka detyruar përfundimisht ta bëjë këtë vizitë, por ai vjen në mes të një tërbimi global për përfshirjen turke në Siri.

Në rrethana normale, këto vizita në Shtëpinë e Bardhë shërbejnë për të zbutur dallimet dhe për të siguruar një forcim në marrëdhëniet bilaterale. Shumica e takimeve që janë mbajtur në Shtëpinë e Bardhë kanë përfunduar me deklarata miqësore.

Por keqësimi në marrëdhëniet turko-amerikane ka kaluar shumë kohë në fazën kur një foto në zyrë Ovale ka mbetur histori. Tani ka çarje të vërteta.

Dikur anëtar i bashkësisë transatlantike, Turqia dikur ishte një përbërës kryesor i politikës amerikane në Lindjen e Mesme. Kjo ishte një aleancë e Luftës së Ftohtë me bashkëpunimin ushtarak në thelbin e saj. Sot, ekziston një listë e gjatë e problemeve që rrjedhin nga rënia e hegjemonisë amerikane dhe dëshira e Turqisë të luajë një rol më të spikatur në konkurrencën e madhe të pushtetit. Këto probleme janë shumë të thella për dy liderët – ose më saktë, këta dy liderë – për t’i menaxhuar, përcjell Ballkani.info.

Zemërimi global në lidhje me përfshirjen turke në Siri – i nxitur nga raportet e abuzimeve ndaj kurdëve sirianë nga milicitë arabe siriane të mbështetur nga Turqia – vazhdon ende. Presidenti turk nuk është saktësisht i popullarizuar këtyre ditëve. Erdogan ka mbërriturë në Uashington nën një re kritikash, dhe ai ndoshta është vetëm gjysëm i vetëdijshëm se është bërë një detyrim.

Shtoji kësaj zemërimin në Kongres rreth blerjes së sistemeve raketore S-400 të prodhuara nga Rusia dhe një çështje gjyqësore potencialisht eksplozive në New York për një bankë shtetërore turke, Halkbank, duke anashkaluar sanksionet e Iranit.

Deri më tani Trump ka qëndruar pranë Erdogan. Ai mbrojti Halkbank nga gjobat e thesarit, nuk pranoi thirrjet nga Kongresi për të sanksionuar Turqinë në S-400.

Por kjo mund të shndërrohet në disavantazh. Erdogan do të jetë në Shtëpinë e Bardhë ditën kur të fillojnë procedurat e fajësimit. Ai duket se humbet pikën që Trump është gjithashtu një figurë përçarëse; strategjia e tij për të përdorur Trump si kundërpeshë kundër vendosjes së politikës së jashtme amerikane e ka bërë Turqinë më të prekshme. Është një gabim taktik për të sjellë Turqinë në sytë e stuhisë në Uashington dhe një gabim më i madh për të zvogëluar një aleancë dhjetëvjeçare në një marrëdhënie personale me Trump. Për të mos përmendur, ekziston një rrezik i vërtetë që Turqia të fillojë të tërheqë disa vëmendje në sagën e fajësimit.

Nga këndvështrimi i Erdoganit, përveç fotove, aspekti më i rëndësishëm i vizitës do të ishte sigurimi nga Trump se çështja Halkbank në gjykatën e rrethit jugor të Nju Jorkut nuk do të shkojë larg. Trump, i prekshëm dhe i çrregullt, nuk mund të jetë në gjendje ta bëjë këtë.

Ndërkohë, kërkesa e madhe e administratës Trump nga Erdogan është një angazhim që Turqia do të dërgojë përsëri ose çaktivizojë sistemin e raketave S-400 ruse. Kjo është shumë më e rëndësishme për Shtëpinë e Bardhë sesa kurdët sirianë dhe ndoshta do t’i jepte Trump municion të mjaftueshëm për të shtyrë kundër Kongresit.

Ai ka shteruar kufijtë e aktit balancues midis Moskës dhe Uashingtonit dhe tani është i detyruar të zgjedhë. Zbutja e kërkesës së Uashingtonit për S-400 do të nënkuptojë zemërimin e Vladimir Putinit – Rusia mund të shkaktojë telashe të vërtetë për Turqinë duke rrafshuar qytetin e mbajtur nga opozita Idlib në veri të Sirisë dhe dërgimin e rreth 3 milion refugjatë në drejtim të kufirit turk. Putini do ta bënte atë pa u menduar.

Erdogan nuk është në një pozicion të lakmueshëm. Fuqia e tij në shtëpi po zvogëlohet pasi gjeneratat e reja të turqve kërkojnë më shumë liri dhe grupe të ndara nga partia e tij po hyjnë në politikë. Duke u larguar nga demokracia dhe aleanca perëndimore, ai e ka bërë Turqinë shumë të ndjeshme ndaj peripecive të konkurrencës së madhe të pushtetit. Kjo ngjan me lojën e aksioneve të larta që Otomanët luajtën midis fuqive të mëdha menjëherë para Luftës së Parë Botërore, e cila çoi në shkatërrimin e perandorisë. Për të shmangur atë, një pazar i madhe midis Turqisë dhe Shteteve të Bashkuara është i nevojshme shumë për të rikthyer Turqinë në kampin perëndimor dhe normal. /Ballkani.info/

loading…