Be

‘Shkëputja nga Bashkimi Evropian’ – RS zëvendëson grantin e BE-së me një kredi kineze

Duket se autoritetet serbe kanë vendosur që dalëngadalë të largohen nga Bashkimi Evropian e t’i bashkohen Kinës. Kështu të paktën le të kuptohet nj veprim që Republika Serbe ka ndërmarrë për një rrugë në BeH.

Entiteti i RS-së ka lënë anash negociatat që kishte me BE-në dhe ka vendosur që një projekt rrugor t’ia besojë Kinës.

Autoritetet në RS nënshkruan së fundmi një memorandum me një kompani kineze për rindërtimin e rrugës nga Foça në Shcepan Polje, me vlerë 100 milionë euro dhe në kushte të pazbuluara.

Kjo mund ta bëjë këtë projekt më të shtrenjtë, sepse më parë ata kanë negociuar me Bashkimin Evropian me kushte më të favorshme dhe transparente.

Kompania kineze “CRBC” është aktualisht më e afërta për të marrë punën për rindërtimin ose ndërtimin e rrugës ndërmjet Foçës dhe kufirit shtetëror me Malin e Zi me vlerë 200 milionë marka pasi Qeveria e Republikës Srpska nënshkroi me ta një memorandum sipas të cilit do të kryhet e gjithë puna. financohet nga një bankë kineze, shkruan Detektor.

Në këtë mënyrë do të ndërtohet një rrugë moderne në vend të rrugës së pasigurt makadam nga Foça deri në kufirin shtetëror. Pas vitesh injorimi të thirrjeve për riparimin e rrugës, autoritetet e Republika Srpska filluan negociatat me Bashkimin Evropian për të financuar rrugën – pjesërisht nga një kredi e favorshme dhe pjesërisht nga një grant.

Tani, kur fondet bëhen pothuajse të sigurta, ata po i ndryshojnë ato negociata për financime më të shtrenjta dhe më pak transparente nga burimet kineze.

Ministri i Shtetit i Transportit dhe Lidhjeve Edin Forto thotë se kushtet kineze nuk mund të jenë më të favorshme se ato evropiane.

“Do të ishte çmenduri të zgjidhej një opsion i tillë”, beson ai.

Bashkimi Evropian ka ndarë tashmë 2.2 milionë euro për punët përgatitore përmes fondeve nga Instrumenti për Ndihmën e Para-Aderimit (IPA) të ndara për BiH. Delegacioni i BE-së për Detektor thotë se këto fonde kanë mbështetur përgatitjen e dokumentacionit teknik, si dhe hartimin e një tenderi për kryerjen e punimeve në vitin 2017.

Delegacioni konfirmon gjithashtu se negociatat janë në vazhdim për financimin e ndërtimit të rrugës.

Në të njëjtën kohë, Qeveria e Republikës Srpska së fundi nënshkroi një memorandum me kompaninë kineze “CRBC” (China Road and Bridge Corporation) për rindërtimin e seksionit të rrugës kryesore Foça – Šćepan Polje në vlerë prej 100 milionë euro, përmbajtja nga të cilat nuk dihet, pavarësisht kredisë shumë më të favorshme që mund të ofronin Banka Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH) dhe Banka Botërore.

Ministri i Transportit dhe Lidhjeve në Qeverinë e Republikës Srpska thotë se dëshiron të bëjë konkurs.

“Kush vendos më shpejt se do të marrë pjesë në financimin e asaj rruge, seriozisht, nuk ‘gozhdohet’”, thotë ministri Nedjeljko Çubriloviq për Detektor dhe shton se Bashkimi Evropian ka ofruar 70 milionë euro për ndërtimin.

“Sa herë që kishte një afat të ri, një shtyrje të re, njësoj si me Bashkimin Evropian – ‘mbushni këtë, plotësoni atë’”, thotë Çubriloviq.

Nuk mund të dihet se çfarë kushtesh janë kërkuar nga pala kineze pasi ministria e udhëhequr nga Çubriloviq nuk i ka dhënë Detektor përmbajtjen e memorandumit të nënshkruar me kompaninë kineze.

Sinisha Vukeliq, redaktore e portalit të biznesit Capital, kujton se kjo është një vazhdimësi e politikës jotransparente të udhëhequr nga autoritetet e subjekteve në projektet ku punojnë kompanitë kineze, ku detajet negociohen në mënyrë jo transparente, me dyer të mbyllura, pa telefonuar. për një tender ndërkombëtar ose vendas.

“Në këtë rast edhe nëse shpallet tender, kjo tregon se Qeveria favorizon dhe nuk e fsheh kompaninë kineze, gjë që kryeministri Vishkoviq e pranoi kur u pyet nga gazetari ynë. E cila është krejtësisht e pakuptueshme. Pa asnjë shpjegim pse çmimi tani është shumë më i lartë siç u shfaq kompania kineze”, shpjegon Vukeliç.

Radovan Vishkovic, kryeministri i Republikës Srpska, dhe përfaqësuesit e kompanisë kineze “CRBC”, në fund të muajit shkurt, nënshkruan një memorandum për rindërtimin e një pjese të rrugës kryesore Foçë – Shcepan Polje, me vlerë rreth 100 milionë euro, me ndërtimi i planifikuar prej 15 kilometrash.

“Ajo që është rënë dakord me kompaninë kineze dhe me Ministrinë e Financave dhe kompaninë “CRBC” është që ne të negociojmë së bashku me Bankën kineze Exim [Exim], e cila do të sigurojë këto burime financiare në mënyrë që të arrijmë në pozicionin e miratimit. burime financiare për ndërtimin sa më të shpejtë të kësaj rruge”, tha ai. është Vishkoviq, transmeton RTRS.

Delegacioni i Bashkimit Evropian thotë se më herët vlera e projektit ishte llogaritur rreth 90 milionë euro për 19.1 kilometra rrugë, por se ky vlerësim do të duhet të përditësohet.

“Kërkesa e BH Autoriteti për përditësimin e dokumentacionit të projektit është aktualisht në shqyrtim nga projekti ‘Connecta 2’, i financuar nga Bashkimi Evropian”, thuhet në përgjigje.

Banka Botërore dhe BERZH janë të interesuara për financimin e këtij projekti, thotë Forto. Ai shpjegon se Bashkimi Evropian do të ofronte deri në 40 milionë euro fonde granti. Prandaj, pas nënshkrimit të memorandumit, ai foli me Presidentin e Republikës Srpska Milorad Dodik dhe kryeministrin Vishkovic dhe ministrin Cubriloviq.

“Ai memorandum hap rrënjësisht mundësinë që ndërtimi i rrugës të financohet nga kinezët, por nëse aktivizohet skema europiane e financimit, atëherë kinezët nuk mund të jenë kurrë më të favorshëm”, thotë Forto, për të cilin do të ishte çmenduri të zgjidhej. një opsion më i shtrenjtë.

“Memorandumi nuk është detyrues, me sa di unë, dhe i takon Qeverisë së RS të zgjedhë zgjidhjen më të favorshme për vete,” thotë Forto, duke shtuar se Ministria e Komunikacioneve dhe Transportit koordinon ndërmjet institucioneve financiare ndërkombëtare dhe qeveria e RS.

Kompania kineze “CRBC”, me të cilën autoritetet e subjektit po negociojnë për rrugën drejt kufirit shtetëror, në fillim të vitit 2014 ka nënshkruar një memorandum bashkëpunimi me Qeverinë e Malit të Zi, i cili parashikon ndërtimin e seksionit të vetëm të autostradës në këtë vend. Bar – Boljare, 41 kilometra i gjatë. Përmbajtja e memorandumit nuk u bë kurrë publike. Punimet nisën një vit më vonë, dhe ishte planifikuar të përfundonte në vitin 2019. Autostrada u përfundua dhe u hodh në qarkullim vetëm në vitin 2022.

Sipas të dhënave të organizatës joqeveritare “Aksioni për drejtësi sociale”, kontrata bazë është lidhur për 809.5 milionë euro, por është rritur për gati njëqind milionë euro me anekset e mëvonshme. I gjithë projekti dhe një pjesë e mirë e dokumentacionit janë të fshehura sipas kësaj organizate.

“Të gjitha këto të dhëna të varura në sipërfaqe pa armaturë, instalim jo i mirë i betonit, probleme me pusetat, rrymë, ujë, çarje në rrugë, i gjetëm në raportet e dorëzuara nga organi mbikëqyrës ‘Ingerop’ [konsorciumi francezo-italian. ]”, shpjegon Ines Mrdoviq.

Në një moment, “CRBC” ka kërkuar nga Qeveria e Malit të Zi edhe 190 milionë euro, shton ai.

“Ne si shtet i kemi dhënë kinezëve lejen që të hyjnë në të gjithë në bazë të një projekti paraprak dhe më pas të bëjnë projektin kryesor, të cilin nuk e kanë përfunduar as sot, pavarësisht se rruga është vënë në qarkullim. ”, thotë Mrdoviq.

Sipas saj, Exim Bank ka kushtëzuar Qeverinë e Malit të Zi që ta marrë kredinë në dollarë, në mënyrë që transaksionet e mëvonshme të jenë në euro. Dy vjet pas futjes në trafik të autostradës, detajet financiare nuk dihen, thotë Mrdoviq.

“Në korrik të këtij viti do të skadojë periudha e garancisë dyvjeçare nga lëshimi i seksionit në trafik, dhe atëherë në thelb do të dimë se ku është tërhequr kufiri në lidhje me pretendimet e ndërsjella”, shpjegon Mrdoviq.

Favorizimi i hapur i kapitalit nga çdo anë, shpjegon Vukeliç, është në kundërshtim të plotë me parimet e tregut të lirë të mbrojtura nga BE.

“Deklarativisht, autoritetet në RS thonë se janë në favor të rrugës evropiane, por ne shohim që në konceptimin e tyre ajo rrugë nënkupton “Rrugën e Mëndafshit” ose se rruga për në Bruksel kalon përmes Pekinit dhe jo drejtimin që duhet. shko”, thotë Vukeliç.