Cilat biznese mund të funksionojnë tani, në kohën e Covid-19?

Ministrja e Ekonomisë, Punësimit, Tregtisë, Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Investimeve Strategjike (MEPTINIS), ka marrë një urdhëresë të re, me anë të cilës urdhërohet të gjithë operatorët ekonomikë që të kryejnë veprimtarit e tyre ose të pezullojnë ato në bazë të kësaj urdhërese, transmeton IndeksOnline.

Përveç se , ndalohet shërbimi i ushqimeve e pijeve brenda menzave të punëtorëve, ndalohen të gjitha operacionet e gastronomisë në hotele, mbyllen qendrat tregtare, mbyllen veprimtaritë gastronomike: baret, pabet, kafiteritë, gjellëtoret, qebap­to­ret, restorantet, e veprimtari tjera për shërbim të pijeve e ushqimeve,  dhe shumë veprimtari të tjera, kjo ministri ka treguar se cila është lista e bizneseve dhe veprimtarive që mund të zhvillohet gjatë kësaj kohe kur vendi po përballet me Covid-19.

Më poshtë e gjeni listën e plotë të urdhëresën:

URDHËRESË
PËR MBARËVAJTJEN E VEPRIMTARIVE EKONOMIKE GJATË EMERGJENCËS SE SHËNDETIT PUBLIK (23-03-2020)

1.    URDHËROHEN TË GJITHË OPERATORËT EKONOMIKË:

1.1.    të zbatojnë vendimet e Qeverisë së Re­pu­blikës së Kosovës nr. 01/09 të 13 marsit 2020 dhe nr. 1/11 të 15 marsit 2020, lidhur me masat e Qeverisë së Republikës së Kosovës ndaj pan­de­misë COVID-19 dhe emergjencës së ndërlidhur të shën­de­tit publik;

1.2.    të veprojnë në përputhje me këtë urdhëresë, me urdhëresat nr. 01/01 të 12 marsit 2020, nr. 01/02 të 17 marsit 2020, nr. 01/03 të 17 marsit 2020, të plotësuar dhe ndryshuar me urdhëresën nr. 01/04 të 20 marsit 2020; dhe

1.3.    me vendime dhe urdhëresa të tjera që mund të nxjerrin Qeveria dhe Ministria lidhur me emergjencën e shëndetit publik.

2.    Çdo operator ekonomik që lejohet te veprojë sipas kësaj urdhërese duhet të marrë këto masa higjienike e parandaluese:

2.1.    të dezinfektojë dhe të ajrosë rregullisht lokalin dhe hapësirën e punës;

2.2.    të pajisë punëtorët me mjete mbrojtëse personale, sipas udhëzimeve të fun­dit të Ministrisë së Shëndetësisë (MSH) dhe Institutit Kombëtar për Shën­de­tësi Publike (IKSHP);

2.3.    të marrë masa për distancën shoqërore dhe shmangien e kontaktit, edhe për pu­no­njësit edhe për klientët, sipas rekomandimeve të Ministrisë së Shë­n­detësisë (MSH) dhe Institutit Kombëtar për Shëndetësi Publike (IKSHP),

2.4.    të shfrytëzojë sa më shumë kanalet elektronike për të ushtruar vep­rim­ta­rinë, duke për­fshirë shitjen e mallrave dhe shërbimeve, si dhe pagesat,^[1] dhe

2.5.    të marrë masat e tjera të nevojshme për të zbatuar vendimet e Qeverisë lidhur me emergjencën shëndetësore.

3.     Mbyllen qendrat tregtare (që operojnë në mjedise të hapura dhe të mby­llura, përfshirë këtu edhe qarshitë^[2]), për­veç barnatoreve (mjekësore e bujqësore) dhe shitoreve ushqimore në këto qen­d­ra tregtare.

4.    Mbyllet tregtia me pakicë e tekstilit dhe produkteve të ngjashme, hekrarive dhe gjësendeve metalike e të ngjashme, si dhe libraritë. Këndet shitëse të këtyre produkteve në markete të mëdha duhet të demobilizohen.

5.    Mbyllen shërbimet e parukerisë, trajtime estetike, palestra, e të ngjashme sipas listës me kode “NACE”^[3] (siç janë të regjistruara në ARBK), të bashkëngjitur në këtë Urdhëresë.

6.    Mbyllen edhe veprimtaritë tjera tregtare/shërbyese si në listën me kode “NACE” (siç janë të regjistruara në ARBK), të bashkëngjitur në këtë Urdhëresë.

7.    Mbyllen veprimtaritë gastronomike: baret, pabet, kafiteritë, gjellëtoret, qebap­to­ret, restorantet, e veprimtari tjera për shërbim të pijeve e ushqimeve, për shërbim të klientëve vizitues (walk-in clients). Këta operatorë u nënshtrohen kushteve si vijon:

7.1.    Duhet t’i demobilizojnë tavolinat e ka­rri­get që përdoren për shërbim bren­da lokaleve të tyre dhe duhet ti mbyllin dyert për klientët vizitues.

7.2.    Nuk u lejohet shërbimi marrje me vete (take-away)^[4].

7.3.    Por u lejohet që produktet/shërbimet t’i shpër­ndajnë me porosi (delivery).

7.4.    Brenda lokaleve të tyre nuk lejohet të qëndrojë asnjë person, përveç per­so­ne­lit. Ambientet, personeli dhe mjetet e transportit të angazhuara për shpër­ndarjen e porosive tek klientët, duhet të trajtohen me masa ri­go­ro­ze të hi­gji­enës, sipas pikës 2. Gjatë përgatitjes e dorëzimit të produkteve, duhet me rigorozitet të respektohen masat e distancës shoqërore e shmangies së kontaktit.

1. Shitoret, marketet ushqimore, furrat e bukës, barnatoret mjekësore dhe bujqë­sore, pikat e karburantit, autolarjet, shërbimet komunale e financiare e vep­rimtari të tjera që lejohen të punojnë, sipas listës me kode “NACE” (siç janë të regjistruara në ARBK), u nënshtrohen kushteve si vijon:

8.1.    Duhet t’i mbyllin kënd-kafiteritë e shërbimin e pijeve e ushqimeve me marrje me vete (take-away). Largohen edhe makinat vetëshërbyese (Vending ma­chi­ne), por lejohet shpërndarja e produkteve/shërbimeve me porosi (delivery).

8.2.    Tek karburantet e auto-larjet, lejohet të punojë marketi ushqimor dhe dy­qa­ni i lubrifikantëve e aksesorëve, por mbyllet veprimtaria gastronomike (pije e ushqime) në kuadër të tyre e shërbimi me marrje me vete (Take-away). Largohen edhe makinat vetëshërbyese (Vending machine). Por, lejohet shpërndarja e pro­duk­te­ve/shërbimeve me porosi (delivery).

9.    Ndalohet shërbimi i ushqimeve e pijeve brenda menzave të punëtorëve. Punë­dhë­nësi, duhet të siguroj shpërndarje të ushqimeve të përshtatshme për t’u kon­sumuar në vend punishte/hapësirën e punës.

10. Ndalohen të gjitha operacionet e gastronomisë në hotele. My­sa­fi­rët mund të shër­behen me ushqim të përshtatshëm për konsumim në dhomë. Hoteli duhet të sigurojë që ka të dhë­nat e sakta të my­sa­fi­rë­ve, duke përfshirë shtetin prej nga kanë ardhur. Hoteli du­het të ndërmarrë masa në përputhje me udhëzimet e Ministrisë së Shën­de­tësisë dhe Institutit Kombëtar të Shëndetësis Publike.​

11. Operatorët e posaçëm që merren me shërbime komunale, financiare, elektronike dhe postare mund të ofrojnë shërbime me orar dhe staf të organizuar në masë të arsyeshme, sipas masave në fuqi për emergjencën e shëndetit publik (të cekura në pikën 1).

12. Ndalohet shpërndarja e materialeve promocionale të shtypura, siç janë fletush­kat, kuponat, katalogët e të tjera.

13. Ndalohet shitja ambulantive/mobile e ushqimeve e pijeve dhe vendosja e ma­ki­na­ve vetëshërbyese (vending-machine) në vende publike e brenda ambienteve të operatorëve të ndryshëm ekonomikë^[5].

14. Prodhuesit, përpunuesit, ndërtimtarët^[6] dhe veprimtaritë e tjera tregtare dhe shërbyese (të papërmendura ne këtë urdhëresë) mund të ushtrojnë veprimtaritë e tyre sipas listës me kode NACE, duke marrë ma­sat nga pikat 2.1, 2.2, 2.3 dhe 2.5.

15. Veprimtaritë ekonomike do t’i nënshtrohen kufizimeve në kohë dhe shtrirje si­pas vendimeve të ardhshme të Qeverisë me masat shtesë, në lidhje me emer­gjen­cën e shëndetit publike.

16. Detyrohen inspektorët e tregut dhe inspektorët e punës në tërë Republikën e Ko­so­vës të shqyrtojnë me përparësi rastet që lidhen me zba­ti­min e ven­dimeve dhe urdhëresave të cekura në pikën 1.

17. Plotësohet dhe ndryshohet Urdhëresa nr. 01/04 e 20 marsit 2020.

18. Kjo urdhëresë hyn në fuqi ditën e nënshkrimit.

[1]               Përdorimi i parasë së gatshme sjell rrezik për përhapjen e pandemisë COVID-19

[2]               Kjo si rezultat i turmave të krijuara nëpër tregje dhe çarshi

[3]               Në listën e veprimtarive me kode NACE qartësohet se cilat veprimtari ekonomike lejohen të punojnë dhe cilat veprimtari ekonomike nuk lejohen të punojnë.

[4]               Kjo si rezultat i turmave të krijuara tek këta operatorë

[5]               Kjo si rezultat i turmave të krijuara tek këta operatorë

[6]               Të sigurohet mbajtja e distancës shoqërore e shmangia e kontaktit dhe masat e tjera sipas MSH dhe IKShP, si gjatë transportit të punëtorëve, ashtu edhe gjatë punës.

* * *

SHTESË: KLASIFIKIMI I VEPRIMTARIVE EKONOMIKE, SIPAS KODEVE NACE^*,
NË LIDHJE ME URDHËRESËN E MEPTINIS, TË DT. 23 MARS 2020

KODI NACE RV. 2	VEPRIMTARIA	LEJOHET	VËREJTJE
01	Prodhimi bimor dhe shtazor, gjuetia dhe shërbimet e lidhura me to	PO
02	Pylltaria dhe prerja e drunjve	PO
03	Peshkimi dhe Akua-kultura	PO
05	Nxjerrja e qymyrit dhe linjiteve	PO
06	Nxjerrja e naftës së papërpunuar dhe gazit natyror	PO
07	Nxjerrja e xehes së metalit	PO
08	Xeherorët  dhe guroret  tjera	PO
09	Veprimtaritë e shërbimeve mbështetëse të xeheroreve	PO
10	Përpunimi i produkteve ushqimore	PO
11	Prodhimi i pijeve	PO
12	Prodhimi i produkteve të duhanit	PO
13	Prodhimi i tekstilit	PO
14	Prodhimi i  veshjeve	PO
15	Prodhimi i lëkurës dhe produkteve prej lëkurës	PO
16	Prodhimi i drurit dhe i produkteve të drurit dhe të tapës, përveç mobilieve; prodhimi i artikujve nga kashta dhe materialeve të gërshetuara-thurëse	PO	Sqarim: ndërsa kategoria 31 i liston prodhimet e mobiljeve.
17	Prodhimi i letrës dhe produkteve prej letrës	PO
18	Shtypja dhe riprodhimi i mediave të incizuara	PO	.
19	Prodhimi i koksit dhe produkteve të rafinuara të naftës	PO
20	Prodhimi i produkteve kimike	PO
21	Prodhimi i produkteve bazë farmaceutike dhe preparateve farmaceutike	PO
22	Prodhimi i produkteve të gomës dhe të plastikës	PO
23	Prodhimi i produkteve minerale jometalike	PO
24	Prodhimi i metaleve	PO
25	Prodhimi i produkteve të fabrikuara metalike, përveç makinerisë dhe pajisjeve	PO
26	Prodhimi i kompjuterëve, produkteve elektronike dhe optike	PO
27	Prodhimi i pajisjeve elektrike	PO
28	Prodhimi i makinerisë dhe pajisjeve p.k.t.	PO
29	Prodhimi i mjeteve motorike (të transportit), rimorkiove dhe gjysmërimorkiove	PO
30	Prodhimi i mjeteve të tjera të transportit	PO
31	Prodhimi i mobilieve	PO
32	Prodhimi tjetër p.k.t.	PO
33	Riparimi dhe instalimi i makinerive dhe pajisjeve	PO
35	Energjia elektrike, gazi, avulli dhe furnizimi me ajr të kondicionuar	PO
36	Grumbullimi, trajtimi dhe furnizimi me ujë	PO
37	Kanalizimi	PO
38	Veprimtaritë e grumbullimit, trajtimit dhe asgjësimit të mbeturinave; rikuperimi i materialeve	PO
39	Veprimtaritë e riparimit dhe shërbimet e tjera të menaxhimit të mbeturinave	PO
41	Ndërtimi i ndërtesave	PO
42	Punimet inxhinierike	PO
43	Veprimtaritë e ndërtimit të specializuar	PO
45	Tregtia me shumicë dhe pakicë, si dhe riparimi i automjeteve dhe motoçikletave	JO	NDALOHEN të gjitha veprimtaritë e kësaj kategorie, me përjashtim të n/kategorive:45.2
45.2	Mirëmbajtja dhe riparimi i automjeteve	PO
46	Tregtia me shumicë, përveç automjeteve dhe motoçikletave	PO	LEJOHEN të gjitha veprimtaritë e kësaj kategorie, me përjashtim të n/kategorive: 46.19
46.19	Veprimtaritë e ndërmjetësimit për shitjen e një shumëllojshmërie mallrash	JO
47	Tregtia (jo-ushqimore) me pakicë, përveç tregtisë së automjeteve dhe motoçikletave	JO	NDALOHEN të gjitha veprimtaritë e kësaj kategorie, me përjashtim të n/kategorive: 47.73, 47.74, 47.91.
47.73	Tregtia me pakice e artikujve farmaceutikë në dyqane të specializuara (Barnatore, farmaci)	PO
47.74	Tregtia me pakicë e artikujve ortopedikë dhe mjeksorë, në dyqane të specializuara	PO
47.91	Tregtia me pakicë me porosi nga shtëpia nëpërmjet postës ose internetit	PO	ME PËRJASHTIM të blerjes së mallrave nga vendet e prekura!
49	Transporti tokësor dhe transporti përmes tubacioneve	JO	LEJOHET transporti i mallërave (brenda dhe nga jasht vendit, zingjiri i furnizimit), LEJOHET bartja e punëtoreve. Shiko vendimet e Min. Infrastrukturës e Ambientit në lidhje me emergjencën e shëndetit publik (COVID-19) dhe Ministrisë së Punëve të Brendshme dhe Administratës Publike.
50	Transporti ujor	JO
51	Transporti ajror	JO	PËRVEÇ fluturimeve të vecanta, sipas Vendimit të Qeverisë (per marrjen e masave shtese pas konfirmimit te rasteve pozitive me Corona Virus COVID-19), pika 5, të dt. 13.03.2020.
52	Magazinimi dhe veprimtaritë mbështetëse për transport	PO
53	Veprimtaritë postare dhe të ndërlidhjes postare	PO	SHIKO EDHE Urdhëresën nga MEPTINIS për Komunikime Eletronike e Postare, dt. 17 mars 2020.
55	Akomodimi	PO	SHIKO EDHE Urdheresën nga MEPTINIS, dt. 23 mars 2020, pika 10.
56	Veprimtaritë shërbyese të ushqimit dhe pijeve	JO	Urdhëresa dt. 23 mars 2020, nga MEPTINIS.
56.2	Furnizimi me ushqim me porosi për raste dhe shërbime të tjera ushqimore	PO	“Catering” dhe “Delivery”.
56.21	Furnizimi me ushqim me porosi për raste	PO	“Catering” dhe “Delivery”.
58	Veprimtaritë  botuese	JO	Sqarim: vetëm “online” dhe kategoria 58.2. Ndalohet shpërndarja e shitja e botimeve në formë të printuar.
58.2	Publikimi i softuerëve	PO
59	Prodhimi i filmave, videove dhe programeve televizive, incizim i zërit dhe veprimtaritë e publikimit të muzikës	PO
60	Veprimtaritë programore dhe të transmetimit	PO	P.sh. RTK, Radio-TV tjera, KTTN, e operatorë tjerë që e operojnë e mirëmbajnë sistemin e prodhimit dhe transmetimit të përmbajtjeve radio-televizive.
61	Telekomunikimi (komunikimeve elektronike)	PO	Sqarim: operatorët e shërbimeve të komunikimit elektronike, duhet që pagesat e përkrahjen në masë sa më të madhe ti kalojnë On-line, apo nëpërmjet institucioneve financiare. “Back-office” kërkohet shperhimisht të punoj, konform urdhëresës së MEPTINIS, të dt. 17.03.202, për Kom. Elektronike dhe Postare.
62	Programimi kompjuterik, konsultimi dhe veprimtaritë e tjera rreth tij.	PO
63	Veprimtaritë e shërbimit të informacionit	PO
64	Veprimtaritë e shërbimeve financiare, përveç sigurimeve dhe fondeve pensionale	PO	Sqarim: Bankat, pagestarët, transferuesit e parave, këmbimoret, etj. Kërkohet shmangie maksimale e parasë së gatshme dhe zbatimi rigoroz i masave të higjienës, distancës sociale, e shmangies së kontaktit!
65	Sigurimi, risigurimi dhe financimi i fondeve të pensioneve, përjashtuar sigurimin shoqëror të detyrueshëm	PO
66	Aktivitet ndihmëse për shërbimet financiare dhe veprimtaritë e sigurimit	PO
68	Veprimtaritë e patundshmërisë	PO
69	Aktivitete juridike dhe të kontabilitetit	PO
70	Veprimtaritë e udhëheqjes së ndërmarrjeve dhe veprimtaritë e konsultimit	PO
71	Veprimtaritë e arkitekturës dhe inxhinierisë; analizat dhe testimi teknik	PO
72	Hulumtimet shkencore dhe zhvillimi	PO
73	Publiciteti dhe hulumtimi i tregut	PO
74	Aktivitete të tjera profesionale, shkencore dhe teknike	PO
75	Veprimtaritë e veterinarisë	PO
77	Veprimtaritë e qiradhënies dhe të lizingut	PO
78	Veprimtaritë e punësimit	PO
79	Agjencitë e udhëtimit, operatorët turistikë dhe shërbimet e rezervimeve të tjera dhe veprimtaritë lidhur me to	PO
80	Veprimtaritë e sigurisë dhe të hetimit	PO
81	Shërbimet ndaj ndërtesave dhe shesheve	PO
82	Administrimi i zyrave, mbështetja administrative dhe veprimtaritë e tjera mbështetëse të bizneseve	PO
84	Administrata publike dhe e mbrojtjes; sigurimi i detyrueshëm social	PO
85	Arsimi	JO	PËRVEÇ formave nga largësia me anë të TV, internet, dmth pa prezencë të nxënësëve dhe mësimdhënësëve në dhomë të mësimit.
86	Veprimtaritë e shëndetit të njeriut	PO
87	Veprimtaritë e përkujdesjes në shtëpi	PO
88	Veprimtaritë e kujdesit social pa akomodim	PO
90	Veprimtaritë krijuese, artistike dhe argëtuese	JO
91	Bibliotekat, arkivat, muzetë dhe veprimtaritë e tjera kulturore	JO
92	Veprimtaritë e lojërave të fatit dhe basteve	JO
93	Veprimtaritë sportive, argëtuese dhe veprimtaritë e rekreacionit	JO
94	Aktivitetet e shoqatave dhe organizatave	PO	Qartësim: pa grumbullim të anëtarësisë.
95	Riparimi i kompjuterëve dhe artikujve të tjerë personal dhe shtëpiakë	PO	Qartësim: Komunikimi me klientin, duke mbajtur distancën shoqërore e shmangien e kontaktit.
96	Veprimtaritë e tjera shërbyese	JO	TE GJITHA veprimtaritë e kësaj kategorie, ME PERJASHTIM të n/kategorive: 96.01, 96.03
96.01	Larja (pastrimi kimik) dhe tharja e tekstileve dhe produkteve të gëzofit	PO
96.03	Shërbimet funerale dhe veprimtaritë e lidhura me to	PO
97	Veprimtaritë e ekonomive familjare si punëdhënës të personelit vendor	PO
98	Aktivitete të prodhimit të mallrave e shërbimeve të ndryshme të familjeve për përdorim vetanak	PO
99	Veprimtaritë e trupave dhe organizatave ndërkombëtare	PO