BBC: Mospajtimi rreth targave ngre tensione në Kosovë

Një grindje mbi targat e makinave duket një arsye e pamundur për vendosjen e trupave në gatishmëri dhe për t’u përplasur me partnerët ndërkombëtarë. Por Serbia dhe Kosova aktualisht po bëjnë pikërisht këtë, raporton BBC.

Këmbëngulja e Kosovës që banorët etnikë serbë duhet të dorëzojnë targat e tyre të lëshuara nga Serbia po i tensionon marrëdhëniet me mbështetësit e saj kryesorë ndërkombëtarë, BE-në dhe Shtetet e Bashkuara.

Trupat paqeruajtëse të KFOR-it po shtojnë patrullimet në rast të ndonjë incidenti. Dhe ministri i Mbrojtjes i Serbisë thotë se trupat e saj po rrinë në gjendje gatishmërie “për të mbrojtur të gjithë qytetarët e Serbisë, përfshirë serbët në Kosovë”.

Menjëherë pas mesnatës së të martës, policia e Kosovës filloi të jepte qortimet e para me shkrim, pasi afati për ndërrimin e targave kishte skaduar. Pranuesja e parë ishte një grua e ardhur nga Serbia përmes pikës së kontrollit në Jarinje, në veri të Kosovës.

Njoftimi i policisë paralajmëronte se ajo duhet të hiqte targat e lëshuara nga Serbia nga makina e saj deri më 21 nëntor, ose do të përballej me gjobë. Por shoferja kundërshtoi, duke thënë se ajo do të priste të dëgjonte nga qeveria e Serbisë përpara se të bënte ndonjë ndryshim.

Duket se ka pak mundësi që Beogradi të ndryshojë qëndrimin e tij. Aty thuhet se serbët e Kosovës kanë çdo të drejtë të përdorin targa të lëshuara nga Serbia, duke reflektuar mosnjohjen nga Serbia të shpalljes së pavarësisë së Kosovës në vitin 2008.

Petar Petkoviq – shefi i (të ashtuquajturës / shën.red) zyrës së qeverisë serbe për Kosovën – ka shoshitur grumbujt e dokumenteve të grumbulluara në tavolinën e tij në Pallatin e Serbisë. Ai theksoi klauzolat për të cilat këmbënguli se ishin prova se autoritetet në kryeqytetin e Kosovës, Prishtinë, kanë refuzuar marrëveshjet e arritura përmes dialogut të ndërmjetësuar nga BE-ja.

“Prishtina është fajtori i vetëm këtu”, tha ai për BBC.

“Jo vetëm që ky është një akt i shkeljes së marrëveshjeve të lidhura në kuadër të dialogut, por tani e kemi Prishtinën që ka shpallur përdorimin e dhunës për të zbatuar këtë vendim të paarsyeshëm”.

Pretendimi për “dhunë” i referohet raportimeve se policia në Kosovë do të konfiskonte vetura me targa serbe. Në fakt, plani aktual është pak më pak dramatik.

Pas tre javësh fillestare të lëshimit të paralajmërimeve me shkrim, policia do të fillojë të japë gjoba prej 150 euro. Faza tjetër përfshin konfiskimin e targave – me Prishtinën që këmbëngul që ri-regjistrimet të përfundojnë deri në prill të vitit të ardhshëm.

Zëvendëskryeministri i Kosovës, Besnik Beslimi, duhej t’i shpjegonte të gjitha këto në Konferencën e Sigurisë në Beograd të premten e kaluar. Por policia serbe e ktheu atë mbrapsht, gjoja për sigurinë e tij, para se të arrinte në ngjarje.

Ai përfundimisht u shfaq përmes video-lidhjes – dhe nuk ishte penduar që Kosova kishte injoruar lutjet e BE-së dhe SHBA-së për të shtyrë masën. Prishtina thjesht po kërkonte që ligjet e saj të respektoheshin, tha ai për BBC.

“Në të kaluarën, BE-ja ka pasur tendencë për të zgjidhur çështjet duke i shtyrë në kohë ato”, tha ai.

“Shtyrja vetëm e bën problemin më të madh – dhe do të thotë se ne vetëm e transferojmë problemin te burokrati tjetër në BE. Ne nuk mendojmë se ky është ilaçi më i mirë për trajtimin e problemeve afatgjata”.

Diplomatët nuk kanë marrë mundimin të fshehin shqetësimin e tyre. BE tha se ishte “zhgënjyese” që këshilla e saj për të shtyrë masën për 10 muaj “nuk është respektuar”.

Ndërkaq, ambasadori i SHBA-së në Serbi, Christopher Hill, u shpreh i zemëruar kur foli në të njëjtën seancë të Konferencës së Sigurisë në Beograd ku mori pjesë edhe Besnik Beslimi.

“Ne kemi folur për armë bërthamore kohët e fundit”, tha ai. “Është më e rëndësishme se targat”.

Më vonë, zoti Hill i tha BBC-së, transmeton KlanKosova se fokusimi në detajet e vogla nuk do të zgjidhte çështjet themelore ndërmjet Kosovës dhe Serbisë.

“Do të kishim dashur të kishim parë të gjithë këtë çështje me targa të shtyrë në mënyrë që të mund të vazhdonim me çështje më të rëndësishme. Nëse ka përpjekje për t’u marrë me çështjet më të gjera, atëherë çështjet si targat do të bien në vend”.

Në ndërkohë, banorët në Mitrovicën e Veriut, qyteti më i madh me shumicë etnike serbe në Kosovë, janë zënë në mes të kësaj radhe të fundit.

Jovana Radosavleviq jeton atje, duke drejtuar Iniciativën e Re Sociale – një organizatë që promovon besimin midis komuniteteve. Ajo thotë se shumë serbë etnikë janë të ngopur duke u ndjerë si piunë në mosmarrëveshjet midis Beogradit dhe Prishtinës.

“Me kalimin e kohës dhe veçanërisht në historinë e re, komuniteti serb në Kosovë nuk kishte asnjë agjenci – asnjë kapacitet vendimmarrës”, thotë ajo.

“Edhe me dialogun e Brukselit dhe zbatimin e integrimit, komuniteti lokal nuk u pyet se si ndihen, çfarë duan dhe si duan të bëhet”.

Nëse asgjë tjetër, mosmarrëveshja e targave po shërben për të theksuar se përpjekjet për normalizim mes Kosovës dhe Serbisë kanë ngecur. Rinisja proverbiale është shumë e nevojshme.