​Kur do të nisë formimi i institucioneve të reja ?

Partitë politike janë në pritje të certifikimit të rezultateve finale nga KQZ, që pastaj do t’i hapej rrugë formimit të institucioneve të reja. Njohës së aktualitet vlerësojnë nevojën për formimin e Kuvendit dhe Qeverisë, meqë sipas tyre zvarritja e këtij procesi shkon në dëm të qytetarëve të Kosovës.

Lëvizja Vetëvendosje dhe Lidhja Demokratike e Kosovës në vazhdimësi po mbajnë takime për të harmonizuar programet e tyre, meqë synojnë të arrijnë një koalicion qeverisës.

Por për nënshkrimin e një marrëveshje finale, ata po presin certifikimin e rezultateve përfundimtare nga KQZ, institucion ky i cili pas zgjedhjeve të 6 tetorit ka vendosur për të rinumërojë gati gjysmën e vendvotimeve, për shkak të parregullsive që kanë hasur.

Profesori i së drejtës kushtetuese, Mazllum Baraliu thotë që aktualisht KQZ po e zvarritë shpalljen e rezultateve përfundimtare.

Ai thotë se formimi i institucioneve nuk duhet të vonohet, por që kjo varet nga puna e KQZ-së dhe dinamika e harmonizimit të programeve të dy subjekteve politike fituese.

Baraliu vlerëson se janë shterur të gjitha burimet ankimore në kuptimin e ankesave dhe nuk ka më arsye që të vonohet procesi.

Ndërkohë, njeriu më i votuar në zgjedhjet e 6 nëntorit, Albin Kurti, i cili synon të jetë shef ekzekutivi, në një intervistë për Alsat ka deklaruar se në nëntor pret të marrë postin e kryeministrit.

Por analisti Rasim Alija thotë që gjasat reale janë që muaji nëntor të shkojë vetëm rreth harmonizimit të programeve mes dy partive dhe shpalljes përfundimtare të rezultateve nga KQZ.

Formimin e qeverisë së re ai e sheh në dhjetor.

Pas certifikimit të rezultateve nga KQZ, afati ligjor për të mbajtur mbledhjen e parë konstituive në Kuvend është 30 ditë pas ditës së certifikimit, dhe brenda kësaj periudhe duhet të mbahet seanca konstituive e Kuvendit, ku do të bëhej konfirmimi i mandateve dhe dhënia e betimit.

Kushtetuta thotë që atë seancë duhet ta thërrasë presidenti i vendit, por nëse ai nuk mund ta bëjë, atë mund ta bëjë vet Kuvendi, legjislatura e shtatë e tij.

Në atë seancë mund të jetë në rend dite edhe zgjedhja e kryetarit të Kuvendit, nëse koalicioni qeverisës merret vesh për këtë, e zgjedhja e tij dhe nënkryetareve, bëhet me shumicën e votave të deputetëve.

Në nenin 95, Kushtetua thotë që pas konsultimit të presidentit me partinë më të madhe ose koalicionin që ka shumicën e votave nga zgjedhjet e fundit, do të duhej që t’i propozohej presidentit të vendit kandidati për mandatar dhe atë kandidat presidenti ta mandatojë, e i njëjti ka e ka afatin ligjor brenda 15 ditësh që Kuvendit të ia ofrojë përbërjen e plotë të kabinetit qeveritar.

Nëse këtë nuk e arrin mandatari i parë i caktuar, atëherë presidenti detyrohet në afat prej 10 ditë tjera të mandatojë një tjetër kandidat për kryeministër dhe nëse ai nuk arrin brenda 60 ditësh të bëjë një strukturë që pranohet në Kuvend, atëherë ligji thotë që duhet të shkohet në zgjedhje të reja.