Kjo është paketa e re e masave që BE propozon për të kufizuar çmimin e gazit
Komisioni Evropian propozoi sot një paketë masash të reja për uljen e çmimit të gazit dhe sigurimin e furnizimit me gaz këtë dimër, por ndër masat e propozuara nuk ka kufizime për çmimet e gazit me shumicë.
Propozimi përfshin prokurimin e përbashkët të gazit, një mekanizëm të përkohshëm për të kufizuar çmimet e larta derisa të zhvillohet një indeks i ri i tregtimit të gazit që do të përfshijë gjithashtu gazin e lëngshëm, masa të reja për përdorimin transparent të infrastrukturës, solidaritet midis vendeve anëtare dhe një reduktim të kërkesës për gaz.
Shumica e kontratave të gazit në Evropë janë të indeksuara në bursën kryesore evropiane të gazit në Holandë, TTF. Ky indeks i referohet gazit të dhënë nga gazsjellësi dhe nuk pasqyron çmimet e transaksioneve të gazit të lëngshëm.
Komisioni dëshiron të krijojë një indeks shtesë për gazin e lëngshëm. Aktualisht, çmimi i importit të gazit të lëngshëm bazohet në TTF, i cili nuk është më një pasqyrim adekuat i realitetit të tregut pasi ndikohet nga pengesat e infrastrukturës në Evropën Veri-Perëndimore dhe është subjekt i manipulimit rus të furnizimeve me gaz natyror.
Sipas rregullores së propozuar, Agjencia për Bashkëpunimin e Rregullatorëve të Energjisë (ACER) ka për detyrë të krijojë një mjet objektiv të vlerësimit të çmimeve, jo më vonë se dy javë pas hyrjes në fuqi të rregullores dhe deri më 31 mars 2023, vlerën e referencës së importeve të LNG-së në BE.
Kjo do të arrihej duke mbledhur informacion në kohë reale për të gjitha transaksionet ditore të gazit të lëngshëm dhe duke rritur transparencën në treg.
Komisioni tani dëshiron të krijojë një indeks të ri që do të pasqyrojë më mirë çmimet e gazit të lëngshëm, ndërsa ndërkohë po propozon një mekanizëm të përkohshëm për të kufizuar çmimet e gazit këtë dimër.
“Ne do të prezantojmë një mekanizëm të përkohshëm për të kufizuar çmimet e tepërta këtë dimër, ndërsa zhvillojmë një standard të ri për të tregtuar LNG me një çmim më të drejtë,” tha presidentja e Komisionit, Ursula von der Leyen.
Ajo shtoi se Komisioni propozon mjete të reja për prokurimin e përbashkët të gazit për të garantuar solidaritet dhe siguri të furnizimit në të gjitha vendet anëtare dhe për të negociuar me furnizues të besueshëm të gazit për të siguruar një çmim të pranueshëm për këtë burim energjie.
Projekt-rregullorja përmban edhe rregulla që do të zbatoheshin automatikisht në rastet kur nuk ka marrëveshje dypalëshe për solidaritetin.
Sugjerohet përdorimi i çmimit mesatar të gazit në treg në muajin para kërkesës për ndihmë. Kjo do të kontribuonte në sigurinë në lidhje me çmimet që do të aplikoheshin në rast të mungesës së gazit.
Komisioni thekson se blerja e përbashkët e propozuar e gazit mund të zvogëlojë konkurrencën midis vendeve anëtare në prokurimin e gazit dhe në këtë mënyrë të arrijë një çmim më të drejtë. Kjo mund të jetë veçanërisht e rëndësishme për rimbushjen e ruajtjes së gazit pas këtij dimri, kur furnizimet aktuale janë konsumuar.
Edhe pse pritej, Komisioni nuk propozoi një kufizim mbi çmimin e gazit të përdorur për prodhimin e energjisë elektrike, i cili tashmë është vendosur në Spanjë dhe Portugali.
Megjithatë, duke gjykuar nga projekt-konkluzionet e samitit të BE-së që do të mbahet të enjten dhe të premten, liderët e vendeve anëtare mund t’i kërkojnë Komisionit të konsiderojë kufizimin e çmimit të gazit të përdorur për prodhimin e energjisë elektrike, në një mënyrë që do të ndihmonte në uljen e çmimit të energjisë elektrike dhe në të njëjtën kohë nuk do të çonte në rritje të konsumit të gazit
Po kështu, në propozimin e Komisionit nuk përmendet ideja e vendosjes së kufizimeve në çmimet e gazit me shumicë, e cila u kërkua nga 15 shtete anëtare, mes tyre edhe Kroacia. /kp
